Nagietek lekarski - właściwości lecznicze, zastosowanie, uprawa

Nagietek lekarski (Calendula officinalis) to jednoroczna roślina ozdobna, uprawiana z siewu nasion. Ceniony jest ze względu na urokliwe kwiaty, które są nie tylko ładne ale i jadalne. Stanowią cenny surowiec zielarski, zaś obecność nagietka w ogrodzie pomaga walczyć ze szkodnikami roślin. Poznaj pełne właściwości lecznicze nagietka, zobacz jakie ma zastosowanie nagietek lekarski w ogrodzie, ochronie roślin, ziołolecznictwie i w kosmetyce, a także przekonaj się jak łatwa jest uprawa nagietka lekarskiego we własnym ogródku!

Nagietek lekarski - Calendula officinalis

Nagietek lekarski - właściwości zdrowotne

Kwitnący od końca maja do początku października nagietek lekarski ma wzniesione, rozgałęzione łodygi o wysokości 20-50 cm oraz lancetowate liście wydzielające aromatyczną woń. Na wierzchołkach łodyg tworzą się kwiatostany w postaci koszyczków o średnicy 2-5 cm, barwy żółtej lub pomarańczowej. To właśnie kwiaty nagietka lekarskiego (a dokładnie - wysuszone koszyczki kwiatowe) są cennym surowcem zielarskim, powszechnie stosowanym przy chorobach i stanach zapalnych skóry. Ale nagietek lekarski wykazuje też właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, rozkurczowe oraz żółciopędne. Swoje właściwości lecznicze nagietek zawdzięcza zawartości szeregu substancji, takich jak: olejek eteryczny, flawonoidy, karotenoidy, saponzydy, związki śluzowe i żywicowe oraz gorczyce.

Nagietek lekarski - zastosowanie

Zastosowanie lecznicze nagietka

W ziołolecznictwie stosuje się najczęściej alkoholowe lub olejowe wyciągi z kwiatów nagietka, które mają zastosowanie przy leczeniu ran, uszkodzeń skóry, owrzodzeń, stłuczeń i stanów zapalnych. Preparaty z nagietka w formie kropli to naturalny sposób na przemęczenie oczu i zapalenie spojówek. Nagietek może być stosowany też wewnętrznie przy chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy oraz chorobach pęcherzyka żółciowego.

Samodzielnie możemy z nagietka przyrządzić płukankę na stany zapalne jamy ustnej, gardła i skóry. W tym celu jedną łyżkę stołową suszonych płatków nagietka zalewa się szklanką wrzątku i parzy pod przykryciem około 10 minut, po czym odcedza. Pije się to dwa razy dzienni po 1/2 szklanki.

Zastosowanie nagietka w kosmetyce Nagietek jest popularnym składnikiem maseczek, mleczek, kremów, szamponów i olejków na cerę suchą, łuszczącą się i skłonną do infekcji. Pomaga w gojeniu ran po odmrożeniach i oparzeniach. Kremy z nagietka można przygotowywać domowym sposobem ale jest to dość skomplikowane i lepiej kupować kosmetyki gotowe.

Surowcem zielarskim są suszone kwiaty nagietka

Zastosowanie nagietka w kuchni

W celach spożywczych mogą się przydać nie tylko kwiaty ale i liście nagietka lekarskiego. I tak młode liście nagietka można stosować jako składnik sałatek i surówek, zaś suszone płatki kwiatowe dodaje się do zup i sosów. Płatki kwiatowe nagietka, podobnie jak szafran i kurkuma, mogą być używane do barwienia potraw.

Zastosowanie nagietka w ogrodzie

W ogrodzie nagietek lekarski to przede wszystkim wdzięczna i mało wymagająca roślina ozdobna, kwitnąca od wiosny do jesieni. Stanowi doskonały pożytek dla pszczół przez cały okres ich aktywności. Warto nagietek sadzić w towarzystwie pomidorów, gdyż rośliny te mają wzajemny dobroczynny wpływ oraz wykorzystać fakt, że kwiaty nagietka przyciągają owady z rodziny bzygowatych. Larwy tych owadów zjadają żerujące na roślinach mszyce. A zatem uprawa nagietka w ogrodzie może być naszym naturalnym sposobem na walkę z mszycami.

Zastosowanie nagietka w... meteorologii!

No dobrze, może trochę przesadzam z tą meteorologią... Warto jednak wiedzieć, że nagietek rosnący w ogródku może nam pomóc przewidzieć pogodę na dany dzień. Jeśli przed godz. 9 rano płatki kwiatowe nagietka są rozchylone i ułożone równolegle do ziemi, to znak, że w tym dniu nie będzie padał deszcz.

Nagietek lekarski - uprawa

Uprawę nagietka lekarskiego rozpoczynamy od wysiewu nasion pod koniec marca lub na początku kwietnia bezpośrednio do gruntu. Roślina może być uprawiana zarówno na ogrodowych rabatach jak i w doniczkach na balkonach i tarasach, byle by stanowisko było słoneczne. Nagietek jest tolerancyjny wobec gleby i nie wymaga dodatkowego nawożenia. Pamiętajmy tylko o odchwaszczaniu i podlewaniu gdy jest sucho.

Jeśli u nagietka nadmiernie rozwijają się liście, a kwitnienie jest bardzo słabe, to znak że ziemia jest zbyt żyzna i wilgotna. Ograniczamy wówczas podlewanie i w żadnym wypadku nie nawozimy.

Problemem w uprawie nagietka może być choroba grzybowa - mączniak prawdziwy. Objawia się ona białym, mączystym nalotem na górnej stronie liści. Trochę wygląda to tak, jakby roślina była oprószona mąką. Przy silnym porażeniu rośliny będą wolniej rosnąć, słabo kwitnąć, a nawet całkowicie zamierać. Aby jej zapobiec tej chorobie nagietka w sposób naturalny, co jest szczególnie ważne jeśli chcemy kwiaty nagietka wykorzystywać jako surowiec zielarski, wykonujmy od wiosny opryski zapobiegawcze preparatem Biosept Active, opartym na wyciągu z grapefruita. Gdy mimo to objawy choroby wystąpią, usuwamy porażone rośliny lub ich fragmenty (np. pojedyncze liście) i wykonujemy dodatkowy oprysk.

Przeczytaj również:

Rośliny lecznicze i prozdrowotne w Twoim ogrodzie!
Rośliny lecznicze i prozdrowotne są stosowane od setek, a nawet tysięcy lat. Współczesna nauka tylko potwierdziła to, o czym od dawna wiedzieli zielarze, znachorzy i szamani. Doniczka na balkonie albo grządka w ogródku może stać się Twoją własną domową apteką. Oto 5 roślin, które pomogą zadbać o Twoje zdrowie, kondycję i dobry wygląd! Więcej...

Rumianek pospolity - uprawa, zastosowanie, właściwości lecznicze
Rumianek pospolity to niezwykle pożyteczna roślina, kwitnąca na biało od wiosny do końca lata. Może rosnąć jako chwast lub roślina uprawna. Rumianek jest łatwy w uprawie i często wykorzystywany w zielarstwie. Posiada bardzo szerokie zastosowanie i ceniony jest za swoje właściwości lecznicze. Poznaj zalety rumianku i dowiedz się jak uprawiać go w ogrodzie. Więcej...

Mniszek lekarski - opis, zastosowanie, właściwości, przepisy
Mniszek lekarski to roślina przez wielu uważana za chwast. Tymczasem ma on wiele pożytecznych właściwości, które możemy wykorzystać w domu i w ogrodzie. Od lat mniszek lekarski ma szerokie zastosowanie w medycynie i ziołolecznictwie, a ogrodnicy na jego bazie przygotowują preparaty pomocne w ochronie roślin przed szkodnikami. Poznaj sekret jak wykorzystać tę roślinę, która tylko z pozoru jest chwastem! Więcej...

Fot. pixabay