Morela - odmiany, uprawa, cięcie, choroby

Morela (Prunus armeniaca) to owocowe drzewo z rodzaju pestkowych o bardzo zdrowych i smacznych owocach. Jedna szklanka soku z moreli zapewni codziennie zapotrzebowanie na witaminę C. Stosowana jest w kuchni, kosmetyce czy farmakologii, nie może jej zabraknąć na Twojej działce! Dowiedz się jak powinna wyglądać uprawa moreli, jak prawidłowo wygląda jej cięcie oraz jakie choroby mogą jej zagrażać. Wybierz z nami najlepsze odmiany moreli do swojego ogrodu!

Morela - Prunus armeniaca

Morela - odmiany

Morela charakteryzuje się bardzo smacznymi owocami. Wśród odmian moreli spotkamy te wcześnie owocujące, bo już w lipcu, oraz późne, owocujące w trzeciej dekadzie sierpnia. Z odmian wczesnych można wymienić: Early Orange, Harcot, Wczesna z Morden, z późniejszych zaś odmianę Somo. Dowiedz się jakimi cechami charakteryzują się poszczególne odmiany moreli.

Morela Early Orange - ta wczesna odmiana moreli owocuje w trzeciej dekadzie VII dając owoce średniej wielkości 40 g kuliste lub owalne. Koloru żółtopomarańczowego z dość dużym, żywoczerwonym, rozmytym rumieńcem. Miąższ Early Orange jest soczysty, kwastowosłodki i dobrze odchodzi od pestki. Odmiana ta jest odporna na szarkę.

Morela Harcot - to kolejna wczesna odmiana moreli owocująca tylko w obecności zapylacza. Owoce pojawiają się na przełomie lipca i sierpnia, są duże do 60 g o owalnym lub kulisto jajowatym kształcie. Miąższ jest smaczny i zwięzły, dobrze odchodzi od pestki.

Morela Wczesna z Morden - odmiana samopylna o średniej wielkości owocach, jajowatego kształtu, pomarańczowej skórce z delikatnym rumieńcem. Miąższ jest bardzo soczysty, smaczny, dobrze odchodzi od pestki. Wczesna z Morden jest odmianą moreli odporną na niskie temperatury.

Morela Somo - późna odmiana moreli obficie owocująca bez zapylacza. Jej owoce pojawiają się w drugiej dekadzie sierpnia są niewielkie, kulistoowalne koloru pomarańczowego. Miąższ jest bardzo smaczny, soczysty i słodki, a przy tym dobrze odchodzący od pestki.

Morela - uprawa

Morela kwitnie jako jedno z pierwszych drzew owocowych, bo już w połowie kwietnia. Drzewa moreli są dostatecznie wytrzymałe na mróz i mogą przetrwać okresowe spadki temperatur do -30°C, problemem są natomiast wiosenne przymrozki uszkadzające kwiaty. Z tego względu do uprawy moreli najlepiej nadają się stanowiska ciepłe, osłonięte od zimnych wiatrów. Morele najlepiej rosną na glebach głębokich i ciepłych o dobrych właściwościach fizycznych, pH ziemi powinno być lekko kwaśne lub zbliżone do obojętnego. W uprawie moreli warto pamiętać o nawożeniu jej na początku sezonu wegetacyjnego nawozami organicznymi typu obornik czy kompost lub nawozami mineralnymi wieloskładnikowymi.

Nawożenie drzew owocowych wiosną
Nawożenie drzew owocowych odgrywa bardzo ważną rolę w zachowaniu odpowiedniego wzrostu i rozwoju roślin. Prawidłowo dobrane nawozy oraz dawki wzmocnią rośliny i zapewnią zdrowe owoce. Dowiedz się kiedy rozpocząć nawożenie drzew owocowych wiosną i jakie nawozy wybrać. Więcej...

Morela - cięcie

Morele można prowadzić jako okaz pojedynczy o koronie stożkowatej lub jako szpalery wachlarzowe. Podobnie jak śliwa kwitnie i owocuje na krótkich, bocznych pędach zatem cięcie drzew owocowych moreli wykonuje się podobnie. Morela rośnie silniej niż brzoskwinia czy nektarynka.

Cięcie moreli polega na oszczędzeniu długopędów, gdyż z nich wyrastają boczne krótkopędy, które kwitną i wydają owoce. W związku ze słabym rozkrzewianiem się drzewa można pobudzić je do lepszego rozgałęzienia przez skracanie długopędów lub wyłamanie najwyższego pąka. Cięcie młodej moreli polega na usunięciu pędów do wysokości 50 cm. Następnie wybieramy trzy – cztery pędy boczne i skracamy je na jednym poziomie. Tniemy również przewodnik nad poziomem pędów bocznych. Koronę moreli formujemy przez pierwsze cztery lata. Roślina reaguje na cięcie wyrastaniem mocnych długopędów. Z nich usuwamy te, które rosną do wnętrza korony. Jeśli pędy są wzniesione, można je podginać ciężarkami, przez co uzyskamy krótkopędy z pąkami kwiatowymi.

W przypadku starszych drzew moreli cięcie coroczne nie jest konieczne. Warto jednak regularnie odnawiać drzewo, stale utrzymując odpowiednią ilość długopędów.

Morela - choroby

Chroniąc morelę przed chorobami takimi jak brunatna zgnilizna, szarka czy monilioza warto pamiętać o profilaktycznych wiosennych opryskach drzew owocowych. Dowiedz się jak rozpoznać choroby moreli i jak z nimi walczyć!

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych
Brunatna zgnilizna drzew pestkowych inaczej nazywana moniliozą jest chorobą grzybową atakującą morele oraz inne drzewa owocowe pestkowe. Jej rozwojowi sprzyja deszczowa i ciepła wiosna. W pierwszej kolejności atakuje kwiaty, które zasychają, ale nie opadają z drzewa. W skrajnych przypadkach pokrywają się szarym nalotem. Kolejno choroba rozprzestrzenia się na pędy, które brązowieją i zamierają. Zapobiegawczo przed kwitnieniem, aby uniknąć tej groźnej choroby moreli należy zastosować preparat Topsin M 500 SC, jeśli na drzewie pojawią się jej objawy należy usuwać zainfekowane organy rośliny.

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych - zwalczanie, środki ochrony
Brunatna zgnilizna drzew pestkowych jest groźną chorobą, powodującą gnicie owoców na drzewie. W wyniku infekcji owoce pokrywają się gnilnymi, brunatnymi plamami i szarymi brodawkami. Choroba ta poraża wiśnie, czereśnie i śliwy, a także brzoskwinie i morele. Zobacz jak chronić drzewa owocowe przed brunatną zgnilizną. Więcej...

Dziurkowatość liści
W wyniku porażenia tą chorobą na liściach moreli pojawiają się drobne plamki, z reguły barwy brunatnej. W miejscach plam tkanka może zamierać i ulegać wykruszeniu, zaś przy silnym porażeniu mogą zamierać całe liście. Aby zapobiec tej chorobie w fazie nabrzmiewania pąków morele należy opryskiwać fungicydami miedziowymi, np. Miedzian 50 WP.

Parch moreli
Zdecydowanie bardziej znany jest parch jabłoni czy parch gruszy ale jak się okazuje morela czy brzoskwinia też mogą wykazywać objawy tej choroby. Na porażonych owocach moreli pojawiają się małe, oliwkowe plamy z czasem ciemniejące i powiększające się, pokryte aksamitnym nalotem. Następnie w tych miejscach skórka owocu korkowacieje i pęka. Takie owoce gniją na skutek wtórnych zakażeń grzybami powodującymi zgnilizny. Objawy parcha moreli widoczne są też na niezdrewniałych pędach, na których obserwuje się owalne, brunatne, później brunatnoczarne plamy. Kora w tym miejscu pęka i tworzą się strupowate rany. Zakażone liście mają na dolnej stronie okrągłe, drobne, jasnooliwkowe plamki. W wypadku wystąpienia tej choroby moreli, porażone pędy należy wycinać i opryskiwać drzewa w okresach przewlekłych opadów w czasie kwitnienia oraz po kwitnieniu. Do oprysków wykorzystuje się środek Topsin M 500 SC.

Rak bakteryjny drzew owocowych
Rak bakteryjny drzew owocowych to bardzo groźna i niestety dosyć często występująca choroba bakteryjna. Objawy raka bakteryjnego moreli można zaobserwować na kwiatach, pędach i owocach. Kwiaty moreli brunatnieją i zamierają, na pędach i liściach pojawiają się plamy. Kora moreli pęka, a z niej wycieka galaretowata substancja. Z porażonych pni i konarów wycinamy obumarłą korę, aż do zdrowego drewna. Następnie powstałą ranę zabezpieczamy maścią ogrodniczą np. Funabenem Plus 03 PA. W walce z tą chorobą moreli zapobiegawczo w okresie nabrzmiewania pąków, kwitnienia oraz opadania liści stosujemy środki miedziowe np. Miedzian 50 WP.

Szarka
Szarka to choroba wirusowa atakująca najczęściej śliwy, znana też jako ospowatość lub szarka śliwy. Wirus ten jednak może porażać także brzoskwinie i morele. Niestety porażone drzewa należy usuwać z sadu. Rozpoznać je można po przebarwieniach na liściach oraz owocach. Plamy na owocach w miarę dojrzewania ciemnieją, kolejno tworzą się w nich bruzdy. Owoce przedwcześnie opadają z drzew.

mgr inż. Joanna Białowąs

Przeczytaj również:

Choroby drzew owocowych - opisy, zdjęcia, zwalczanie, opryski
Choroby drzew owocowych mogą być powodowane przez grzyby, bakterie i wirusy. Czasem przyczynami chorób mogą być również czynniki nieinfekcyjne, takie jak błędy w nawożeniu, czy niekorzystne warunki uprawy. Typowymi objawami chorób są przebarwienia, zniekształcenia i więdnięcie roślin. Zobacz zdjęcia i opisy chorób drzew owocowych i poznaj metody ich zwalczania. Więcej...

Brzoskwinia - odmiany na działkę, uprawa, cięcie, choroby
Brzoskwinia jest bardzo ceniona za wyjątkowo smaczne owoce. W naszym klimacie może być jednak kłopotliwa w uprawie. Dlatego warto dobrze poznać wymagania tego drzewa. Dowiedz się jak powinna wyglądać prawidłowa uprawa brzoskwini oraz jej cięcie, jakie odmiany brzoskwini na działkę będą najlepsze. Więcej...

Mini drzewka owocowe w doniczkach
Mini drzewka owocowe w doniczkach to sposób aby każdy posiadacz balkonu lub tarasu mógł się cieszyć własnymi soczystymi jabłkami, słodkimi gruszkami lub słonecznymi brzoskwiniami. Do tego są łatwe w uprawie i, w odróżnieniu od dużych drzew owocowych, nie wymagają skomplikowanego cięcia. Zobacz jak wyglądają, które odmiany są najlepsze i jak o nie dbać. Więcej...

Opracowano na podstawie: Muras P., Katalog roślin - drzewa, krzewy, byliny, Agencja Promocji Zieleni Sp. z o. o., s. 204-205; Pieniążek Sz., Sadownictwo, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne; Pusz W., Poradnik ochrony roślin, Sumin, s. 22-23. Fot. freeimages.com