Liście jesienią. Co robić z liśćmi opadającymi z drzew?

Liście jesienią masowo opadają z drzew i często stanowią duży problem w ogrodzie. Opadłe liście pozostawione na trawniku i ścieżkach będą gniły, a w oczku wodnym doprowadzą do pogorszenia jakości wody. Dlatego należy je regularnie sprzątać. Warto też wiedzieć, że zebrane jesienią liście można w rozmaity sposób wykorzystać w ogrodzie, nie zawsze musimy je wyrzucać. Oto sprawdzone sposoby na liście jesienią!

Liście jesienią. Co robić z liśćmi opadającymi z drzew?

Jak zbierać liście jesienią

Aby zebrać liście jesienią możemy posłużyć się specjalnymi grabiami. Grabie do liści powinny rozszerzać się do dołu i mieć płaskie zakończenia kolców. Dzięki temu zamiast wbijać się w trawnik lub glebę, będą nam zagarniać spore partie liści. Istnieje też duży wybór urządzeń mechanicznych, które znacznie ułatwią nam to zadanie. W każdym markecie ogrodniczym czy budowlanym, znajdziemy dmuchawy i odkurzacze ogrodowe do sprzątania liści jesienią. Ceny takich urządzeń są naprawdę bardzo różne, niektóre można kupić już za nieco powyżej 100 zł. Przed zakupem należy sprawdzić, jaką powierzchnię mamy do uprzątnięcia i jaka moc urządzenia będzie do tego celu odpowiednia.

Do sprzątania liści jesienią zabieramy się wtedy, gdy liście są podsuszone. Nie robimy tego zaraz po deszczu ani też wcześnie rano, kiedy zalega na nich rosa i są zbyt wilgotne. Suche liście są lżejsze i łatwiej będzie nam je przetransportować lub umieścić w workach.

Warto wiedzieć!
Decydując się na zakup odkurzacza do liści, wybierz model z funkcją rozdrabniania. Po rozdrobnieniu objętość liści może zmniejszyć się nawet 10-krotnie! Czyli zamiast dziesięciu worków z suchymi liśćmi, będziesz mieć tylko jeden. Poza tym rozdrobnione liście znacznie szybciej ulegają procesowi kompostowania.

Palenie liści jesienią

Kiedy już zgrabimy lub zdmuchniemy zalegające liście, robi się z nich zwykle całkiem duża sterta. Wówczas bardzo częstym postępowaniem jest palenie liści jesienią. Ten sposób pozbywania się liści jest jednak mocno kontrowersyjny i obecnie niezgodny z prawem! Palone liście produkują dużo dymu. Zanieczyszcza on najbliższą okolice i zawiera substancje mogące być groźne dla zdrowia. Ponadto, jeśli nie zachowamy ścisłych norm bezpieczeństwa przeciwpożarowego, ogień może się rozprzestrzenić.

Liście jesienią

Dlatego obecne przepisy zabraniają spalania liści na działkach i w ogrodach. Naszym obowiązkiem jest zbieranie liści do worków i oddawanie do lokalnych PSZOK'ów, czyli Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. W wielu gminach możemy też w wyznaczonych terminach worki z liśćmi wystawić i zostaną one bezpłatnie odebrane. Podobne zbiórki organizują też zarządy ROD.

Do niedawna uważano, że liście zakażone chorobami lub porażone przez szkodniki najlepiej jest spalać, a jeśli nie ma takiej możliwości ze względu na przepisy lub inne w/w ograniczenia, należy je zakopać na głębokość min. 30 cm. Miało to zapobiegać to rozprzestrzenianiu się chorób i zimowaniu przetrwalników szkodników. Obecnie jednak nie mamy możliwości ich spalania, a zatem pozostaje głębokie zakopanie lub zapakowanie w worki i oddanie jako odpady zielone, zgodnie z przepisami.

Palenie liści i gałęzi na działce. Przepisy 2023
Palenie liści i gałęzi na działce było niegdyś powszechnie stosowaną praktyką. Jednak w świetle obecnych przepisów zarówno palenie liści, jak i gałęzi, są zabronione i grozi za to mandat. Poznaj aktualne przepisy dotyczące spalania liści i zobacz jak prawidłowo pozbywać się odpadów zielonych z działki. Więcej...

Jak wykorzystać liście jesienią

Ale czemu tak bardzo chcemy pozbyć się z naszych ogrodów suchych liści? Gdy pochodzą ze zdrowych roślin, warto je wykorzystać na pożytek ogrodu! Nie doceniamy tego daru natury, a przecież może on być doskonałym sprzymierzeńcem w uprawie roślin.

Liście opadłe jesienią z drzew możemy umieścić w kompostowniku, uzyskując wspaniały kompost (w tym celu miesza się liście z innymi resztkami roślinnymi) lub ziemię liściową (kompostuje się same liście). Warto dodać wtedy nieco nawozu azotowego, który przyspiesza rozkład kompostowanych liści.

Liście jesienią

Jeżeli nie posiadamy kompostownika lub nagromadzone liście już się w nim nie mieszczą, możemy przeprowadzić również kompostowanie w workach foliowych. Do tego celu wykorzystuje się czarne worki foliowe, które po napełnieniu liśćmi należy zawiązać i wykonać w nich otwory aby do środka docierał tlen. Można też kupić specjalne worki do kompostowania, które są odpowiednio trwałe i mają już wykonane otwory.

Ponieważ jednak kompostowanie liści może potrwać od 1 do nawet 3 lat, a my pewnie nie chcemy aby nieestetyczne worki miesiącami zalegały gdzieś na uboczu ogrodu, warto do kompostowanych liści dodać biopreparat Trigger-4. Zawiera on bakterie i enzymy, które mocno przyspieszają proces kompostowania. Gotowy do użycia kompost w workach foliowych będziemy mieć już po 3 miesiącach!

To świetne rozwiązanie, bo jesienne resztki z ogrodu, opadłe liście i skoszoną trawę przekompostujemy do wiosny. Gdy rozpocznie się sezon wegetacyjny będzie to już doskonałym nawozem do użycia w ogrodzie, a nieestetyczne worki znikną.

Opadłe z drzew jesienne liście mogą być też doskonałym okryciem na zimę dla roślin cebulowych, bratków, jukki ogrodowej, lilii oraz innych bylin. Możemy też ściółkować nimi podłoże wokół zimozielonych krzewów liściastych i iglastych.

O ile rośliny są zdrowe, spod krzewów liściastych w ogóle nie trzeba uprzątać opadłych liści, gdyż ściółkują one glebę, a rozkładając się wzbogacają ją w dodatkowe składniki pokarmowe. Nie należy jednak okrywać liśćmi całych roślin np. wrzosów, gdyż sprzyja to rozwojowi chorób grzybowych.

Ochrona roślin przed zimą, mrozem i wiatrem
Gdy nastają chłodniejsze dni i jesień zbliża się ku końcowi szczególnego znaczenia nabiera ochrona roślin ogrodowych przed zimą, mrozem i wiatrem. Zwłaszcza gdy uprawiamy rośliny wrażliwe na niskie temperatury. Niektóre rośliny uprawiane w pojemnikach będą wymagały ukrycia ich na okres zimy do zamkniętych pomieszczeń. Roślin sadzonych w gruncie nie możemy jednak przenieść. Jak zatem chronić je przed zimą, mrozem i mroźnym wiatrem. Więcej...

Zarówno do ściółkowania jak i na kompost najdą się doskonale liście: lipy, grabu, jesionu, wiązu, klonu, topoli czy brzozy. Nie poleca się natomiast liści orzecha włoskiego, olchy i dębu. Zawierają bowiem garbniki, spowalniające rozwój innych roślin i długo się rozkładają. Nie nadają się też do żadnych celów (ani kompostowania ani ściółkowania) liście kasztanowców. Są one bowiem siedliskiem larw bardzo groźnego szkodnika szrotówka kasztanowcowiaczka, który zimuje w opadłych liściach kasztanowców. W ostatnich latach na terenie całego kraju podejmowana jest trudna walka z plagą tego szkodnika.

Czy można kompostować liście orzecha włoskiego?
Kompostowanie liści orzecha włoskiego budzi wiele wątpliwości. Wynika to z powszechnie znanego negatywnego wpływu orzecha włoskiego na rosnące w jego pobliżu rośliny. Czy oznacza to, że musimy rezygnować z bogatego źródła materii organicznej, jaką są opadające jesienią liście tego drzewa? Więcej...

Liście jesienią w sadzie

Należy też uważać na jesienne liście z sadu, gdyż często mogą zawierać różnorodne patogeny. Jeśli jednak mamy zdrowe drzewka owocowe, ich liście jesienią też możemy wykorzystać. Rośliny ściółkujemy dopiero po pierwszych przymrozkach. Okryte wcześniej są narażone na rozwój chorób grzybowych, a ściółka może stanowić dobre siedlisko dla szukających schronienia na zimę szkodników.

Liście jesieią w ogrodowym stawie

Sprzątając liście jesienią nie możemy też pominąć ogrodowych zbiorników wodnych. Z nich również należy usuwać liście, gdyż opadając na dno zamulają je, a gromadząc się na powierzchni, utrudniają dostęp tlenu rybom i światła roślinom wodnym. Jeśli zbiornik jest niewielki, możemy rozpiąć nad nim siatkę, która zatrzyma wszystkie liście na swojej powierzchni.

Katarzyna Józefowicz

Przeczytaj również:

Jesienne prace w ogrodzie
Jesień w naszych ogrodach i na działkach zadomowiła się już na dobre. Z pozoru może się wydawać, że o tej porze roku prace w ogrodzie ograniczają się tylko do zgrabienia liści. Jednak tak naprawdę jest to tylko jedna z wielu czynności, jakie należy wykonać, by wiosną ogród był znów piękny. Oto jak sprzątać ogród i przygotować rośliny do nadejścia zimowych mrozów. Więcej...

Przygotowanie trawnika do zimy
Jeżeli chcesz uniknąć niemiłego wczesnowiosennego zaskoczenia, weź sobie do serca treść przysłowia "lepiej zapobiegać niż leczyć". Oto pięć prostych zabiegów jesiennych, które skutecznie zabezpieczą Twój trawnik i zmniejszą prawdopodobieństwo wystąpienia zimowych uszkodzeń darni. Zobacz jak powinno wyglądać przygotowanie trawnika do zimy aby darń ponownie zachwycała swoim wyglądem już od wczesnej wiosny. Więcej...

Oczko wodne jesieniÄ…. Przygotowanie oczka wodnego do zimy
Oczko wodne jesienią wymaga szeregu prac związanych z utrzymaniem wody w oczku w dobrym stanie. W tym okresie musimy usuwać liście opadające z drzew, które rozkładając się zanieczyszczają wodę w oczku. Trzeba też wykonać prace porządkowe w oczku wodnym i zdecydować jak przygotować oczko wodne do zimy. Sposób zabezpieczenia oczka wodnego na zimę zależy od wielkości i głębokości zbiornika. Więcej...