Uprawa gleby wiosną

Wiosna to okres wzmożonej pracy dla posiadaczy ogrodów i działek ogrodowych. Ogromny wpływ na osiągnięte efekty i plony ma właściwa uprawa gleby wiosną. W tym okresie należy wykonać szereg zabiegów uprawowych, mających na celu poprawę struktury gleby, jej użyźnienie oraz uzupełnienie składników mineralnych, potrzebnych roślinom do wzrostu. Są to takie zabiegi jak spulchnianie, przekopywanie, odchwaszczanie, nawożenie i ściółkowanie. Zobacz kiedy są one konieczne i jak wykonać je poprawnie.

Uprawa gleby wiosną

To, jakie zabiegi uprawowe należy wiosną wykonać zależy od kilku czynników, a mianowicie:

• właściwości i struktury gleby na działce lub w ogrodzie,
• stanu gleby po zimie (zależny min. od warunków pogodowych w czasie zimy),
• wykonanych prac uprawowych i nawozowych jesienią ubiegłego roku,
• przeznaczenia, czyli jakie rośliny będziemy uprawiać

W zależności od powyższych czynników trzeba będzie wykonać lub też zaniechać wykonania odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych, z których najważniejsze to:

• spulchnienie wierzchniej warstwy lub przekopanie gleby na odpowiednią głębokość,
• odchwaszczanie,
• ściółkowanie,
• dostarczenie odpowiednich dawek nawozów,

Wiosenne zabiegi uprawowe w zależności od rodzaju gleby

Jednym z podstawowych zabiegów w uprawie gleby wiosną, mających na celu poprawienie struktury gleby, jest jej przekopywanie. Wykonuje się je z reguły na głębokość szpadla (ok. 30 cm). Zabieg ten, poza licznymi zaletami, niesie ze sobą jednak również pewne efekty niekorzystne.

Opisując zalety tego zabiegu należy zwrócić uwagę na to, iż przekopywanie gleby wiosną pozwala na rozdrobnienie, spulchnienie i napowietrzenie gleby, ogranicza występowanie szkodników glebowych i chwastów oraz ułatwia równomierne wymieszanie nawozów mineralnych i organicznych z ziemią ogrodową.

Wykonanie tego zabiegu niesie ze sobą również pewne zagrożenia, takie jak niekorzystne zmiany środowiska dla żyjących w glebie organizmów pożytecznych (np. dżdżownic), wydobycie na powierzchnię toksyn obecnych w głębszych warstwach gleby, możliwość szybszego wypłukania wartościowych składników poza zasięg korzeni roślin, oraz krótkotrwałość efektu rozluźnienia gleby, uzyskanego poprzez przekopywanie. Oceniając przydatność wykonania tego zabiegu, zwróć też uwagę na fakt, iż w środowisku naturalnym (lasy, łąki) rośliny prawidłowo się rozwijają, pomimo iż nikt gleby wokół nich nie odwracana i nie uprawia.

Z uwagi na powyższe, choć przekopanie w pewnych warunkach jest niezbędne i niezmiernie korzystne, zabieg ten należy wykonywać jedynie wówczas gdy jest on konieczny. A to czy zabieg ten jest konieczny, zależy przede wszystkim od rodzaju gleby. Otóż niezaprzeczalnie pozytywne korzyści przekopanie gleby przynosi w uprawie gleb ciężkich, gliniastych. Dzięki temu zabiegowi zwiększamy przewiewność, pulchność i przepuszczalność gleby. Zabieg ten jednak warto wykonywać głównie przed nastaniem zimy, pozostawiając glebę w tak zwanej "ostrej skibie" (bez pełnego odwrócenia skiby), dzięki czemu będzie ona wystawiona możliwie największą powierzchnią na strukturotwórcze działanie mrozu.

Przekopanie gleby jest również wskazane dla przygotowania niestrukturalnej gleby pod rośliny późnego siewu i po wyjątkowo niesprzyjającym przebiegu pogody w okresie zimy. Przekopanie jest też konieczne, jeżeli wiosną zastosowany był obornik, nawozy zielone lub wapniowe. Zabiegu tego może też wymagać konieczność walki z chwastami.

Jednakże, ujmując rzecz bardziej ogólnie, przekopywanie gleby wiosną jest raczej niekorzystne, szczególnie w przypadku gleb lekkich, gdyż nadmiernie je przesusza. Stosujmy zatem zasadę - im gleba lżejsza, tym mniej zabiegów spulchniających i mniejsza ich glębokość. Zdecydowanie lepsze okaże się jedynie powierzchowne spulchnienie gleby motyką, niż przekopywanie jej na większą głębokość. Po wykonaniu wiosennego zabiegu spulchniającego, jak najszybciej zagrab glebę, aby wyrównać jej powierzchnię i ograniczyć powierzchnię parowania.

Pamiętaj również, iż w przypadku uprawy niektórych roślin może zachodzić potrzeba zagęszczenia górnej warstwy gleby. W przeciwnym razie gleba osiadając może porozrywać korzenie roślin. Dlatego też, jeżeli nie mogłeś wykonać spulchnienia gleby odpowiednio wcześnie przed siewem (3 do 5 tygodni), wykonaj sztuczne zagęszczenie gleby używając wału lub deski.

Właściwości gleby - jak zbadać glebę w ogrodzie
Właściwości gleby w naszych ogrodach są jednym z najważniejszych czynników decydujących o możliwości powodzenia uprawy. W zależności od potrzeb roślin które chcemy uprawiać, możemy wpływać na jakość i żyzność gleby w naszym ogrodzie, m. in. stosując odpowiednie nawozy i metody uprawy. Zobacz jak zbadać glebę w ogrodzie aby ocenić jej właściwości i przydatność do uprawy roślin, a nastęnie dobrać odpowiednie metody uprawy i nawożenia. Więcej...

Pozostałe zabiegi w uprawie gleby wiosną

Poza przekopywaniem i spulchnianiem gleby, ważną rolę odgrywa odchwaszczanie gleby. Ma ono szczególną wagę wiosną, gdyż walka z chwastami jest tym łatwiejsza, im we wcześniejszej fazie rozwoju ją rozpoczniemy. Oczywiście w przypadku, gdy na grządkach kiełkują już warzywa, nie wchodzą w grę chemiczne metody walki z chwastami. Między rzędami roślin, siewki chwastów niszczy się różnego rodzaju narzędziami - pomocne są grace, motyczki i pazurki. Dobrym sposobem okazuje się podcinanie młodych chwastów tuż pod powierzchnią gleby za pomocą ostrych narzędzi z hartowanej stali. Pozostające w rzędach chwasty usuń ręcznie, przytrzymując ręką uprawiane rośliny, aby nie wyrwać ich razem z chwastem. Resztki chwastów należy wygrabić. Można je dodać do pryzmy kompostowej. Pamiętaj, aby bezpośrednio po pieleniu grządek nie podlewać roślin, gdyż małe chwasty, którym dopiero co podcinałeś korzenie, na nowo się ukorzenią.

Pozytywną rolę w walce z chwastami odgrywa również ściółkowanie, które jest kolejnym istotnym wiosennym zabiegiem uprawowym, a także zastosowanie odpowiednich nawozów.

Nawożenie roślin wiosną
Odpowiednio wykonane nawożenie wiosną ma ogromny wpływ na zdrowie i kondycję roślin ogrodowych, a także na jakość i wielkość plonu w sadzie i ogrodzie warzywnym. Szczególnego znaczenia nabiera dostarczenie w tym okresie azotu. Ale azot to nie jedyny pierwiastek potrzebny roślinom na początku okresu wegetacji. Zobacz jak wykonać nawożenie roślin wiosną, jakie nawozy stosuje się wiosną i jak je dawkować. Więcej...

Ściółkowanie gleby w ogrodzie
Ściółkowanie gleby jest bardzo ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym w ogrodzie. Polega ono na przykrywaniu wierzchniej warstwy gleby wokół roślin warstwą odpowiedniego materiału organicznego lub nieorganicznego. Ściółkowanie gleby wokół roślin w ogrodzie daje nam wiele korzyści. Zobacz jakie korzyści przynosi ściółkowanie ziemi pod roślinami i jak prawidłowo ściółkować glebę w ogrodzie. Więcej...

Usuwanie chwastów
Chwasty pojawiają się w niemal każdym ogrodzie. Uporczywie wyrastają na rabatach pomiędzy roślinami ozdobnymi, na grządkach z warzywami oraz na trawnikach. Potrafią zagłuszyć uprawiane przez nas rośliny, osłabiać je, ograniczać ich wzrost i utrudniać im dostęp do substancji odżywczych. Dlatego musimy je regularnie usuwać. Oto najlepsze sposoby na usuwanie chwastów. Więcej...

Opracowano na podstawie: C. Brickell, Wielka Encyklopedia Ogrodnictwa, Muza SA, Warszawa 1994, s. 522 - 534; J. Stojanowska, Wiosenne zabiegi uprawowe, Dzialkowiec, Nr 5/2004, s. 58-59; J. Stojanowska, Wiosenna uprawa gleby, Działkowiec, Nr 3/2004, s. 56-57; J. Stojanowska, Uprawa rożnych rodzajów gleb, Dzialkowiec, Nr 1/2004, s. 58-59; W. Songin, Czy gleba musi być odwracana?, Dzialkowiec, Nr 4/96, s. 36-37.