Filodendron - pielęgnacja, uprawa, odmiany, choroby

Filodendron to rodzaj roślin pochodzących z południowej i środkowej Ameryki, do którego należy aż kilkaset gatunków. Z tego jako rośliny doniczkowe najczęściej uprawiane są dwa: filodendron pnący i filodendron czerwieniejący oraz ich odmiany. Zobacz jak wygląda uprawa i pielęgnacja filodendronów w mieszkaniu oraz jak poradzić sobie gdy w naszej domowej uprawie wystąpią choroby filodendronu, a także poznaj prosty sposób na rozmnażanie tych roślin.

Filodendron czerwieniejący - Philodendron erubescens

Filodendron - pielęgnacja, uprawa

Filodendrony (Philodendron) są roślinami o dość specyficznych wymaganiach. Przede wszystkim, w odróżnieniu od wielu innych roślin doniczkowych, nie wymagają zbyt wiele światła. Przy zbyt sinym nasłonecznieniu ich liście łatwo ulegają poparzeniu, matowieją lub żółkną i mogą się odkształcać. Najlepsze do uprawy filodendronów są pomieszczenia z oknem od strony wschodniej lub zachodniej, choć rośliny te radzą sobie sobie też w pomieszczeniach z oknem od północy. Gdy światła jest za mało, pędy się wyciągają, a liście nie są tak intensywnie wybarwione. Wtedy filodendrona trzeba przestawić bliżej okna.

Kolejnym bardzo ważnym elementem, jakiego wymaga właściwa pielęgnacja filodendrona, jest zapewnienie wysokiej wilgotności powietrza. W mieszkaniu można to osiągnąć poprzez częste zraszanie liści (najlepiej wodą odstałą bądź deszczówką).

Temperatura uprawy filodendrona powinna wynosić od 18 do 25°C od wiosny do jesieni i od 15 do 18°C zimą. Należy dbać aby nigdy temp. nie spadała poniżej 12°C (dla niektórych odmian nie może spaść nawet poniżej 15°C). W okresie wzrostu rośliny należy regularnie podlewać i nawozić. Nawozimy co 7-10 dni stosując nawóz rozpuszczany w wodzie do podlewania. W nawożeniu filodendronów dobrze sprawdzają się nawozy mineralne do roślin o zielonych liściach, stosowane na przemiennie z nawozem organicznym, takim jak np. biohumus.

Na okres zimy zaprzestajemy nawożenia i ograniczamy podlewanie filodendronu, nie pozwalając jednak aby ziemia w doniczce przeschła. Cały czas trzeba natomiast pamiętać o utrzymaniu wysokiej wilgotności powietrza poprzez częste zraszanie liści filodendronu.

Przesadzanie filodendronu jest konieczne co roku, w przypadku młodych roślin, zaś u starszych robi się to co 2-3 lata. Roślinom należy zapewnić ziemię próchniczą i przepuszczalną o odczynie pH 5,7 do 6,8.

Przesadzanie roślin doniczkowych
Przesadzanie roślin doniczkowych jest jednym z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych. Trzeba je zazwyczaj wykonywać co roku w przypadku roślin młodych, u starszych wystarczy raz na kilka lat. Jaki jest najlepszy termin na przesadzanie, do jakiej ziemi przesadzać rośliny doniczkowe, jak dobierać doniczki do przesadzania oraz jak wykonać samą czynność przesadzania aby nie uszkodzić rośliny. Więcej...

Rozmnażanie filodendrona można przeprowadzić wczesną wiosną (najlepiej w marcu) ucinając z pędu z korzeniami przybyszowymi sadzonki zawierające po 2-3 liście i ukorzeniając je w wodzie. Można też je ukorzeniać w lekkim podłożu (mieszanina torfu i piasku) w temp. 22-25°C (zazwyczaj wymaga podgrzewania). Trudno powiedzieć, która metoda jest lepsza. Najlepiej przygotować kilka sadzonek i część z nich spróbować ukorzenić w wodzie, a część w podłożu. Gdy sadzonki są ukorzenione, co może potrwać do kilku tygodni, można już je przesadzić w żyźniejsze podłoże, właściwe dla filodendronów.

W miarę wzrostu długie pędy filodendronu będą wymagać stosowania podpór w postaci np. bambusowych drabinek lub kratek pod pnącza doniczkowe. W naturze filodendrony często oplatają pnie drzew, wspinając się po nich ku górze. Niektóre odmiany filodendronu dobrze też wyglądają, jeśli ich pędom pozwolimy swobodnie opadać w dół.

Filodendron pnący - Philodendron scandens

Filodendron - gatunki i odmiany

Spośród ogromnej liczby gatunków filodendronów, w uprawie doniczkowej, jako rośliny pokojowe, spotykane są:

Filodendron pnący (Philodendron scandens) - jest to pnącze o długich, cienkich pędach z licznymi korzeniami powietrznymi. Liście w kształcie serc, ciemnozielone, osadzone na długich ogonkach.

Filodendron czerwieniejący (Philodendron erubescens) - u tego gatunku liście są bardziej okazałe, w kształcie strzałkowate. Filodendron ten charakteryzuje się czerwonawym zabarwieniem pędów i ogonków liściowych, co stanowi jego atrakcyjny walor ozdobny. Z tego gatunku otrzymano wiele ciekawych odmian, jak np. 'Burgundy' o liściach czerwonych, 'Red Emerald' o czerwonych pędach i łuskach okrywających liście, 'Pink Princess' o liściach z różowymi przebarwieniami, czy stosunkowo mało wymagająca odmiana filodendronu czerwieniejącego 'Emerald Queen', która jest... całkowicie zielona!

Filodendron Andrego (Philodendron andreanum) - gatunek dość podobny do filodendrona pnącego, z tym, że liście ma mocno wydłużone, a ich brzegi i unerwienie są jasno zielone.

Choroby filodendronu - plamistość i odbarwienia na liściach

Filodendron - choroby i szkodniki

Zdecydowana większość problemów w uprawie filodendronu występuje w wyniku naszych zaniedbań i błędów w pielęgnacji. W wyniku za małej ilości światła, niskiej wilgotności powietrza, zalania systemu korzeniowego lub niedostatecznego nawożenia, może dojść do zamierania wierzchołków i opadania liści filodendronu. W wyniku tej choroby wierzchołki pędów żółkną, a z czasem brązowieją. Dolne liście żółkną i opadają, zaś po wyjęciu rośliny z podłoża, widać że korzenie gniją. Roślinę można uratować, jeżeli wyeliminujemy czynniki wywołujące chorobę.

Bardzo często obserwowane jest też zasychanie liści filodendronu, objawiające się tym, że wierzchołki liści brązowieją, zasychają, a nekroza stopniowo obejmuje całe liście. Przyczyną tej choroby filodendronu jest nierównomierne podlewanie i dopuszczanie do przeschnięcia bryły korzeniowej. Stan rośliny się poprawi, gdy zaczniemy ją systematycznie podlewać.

Znacznie więcej kłopotu mogą sprawić choroby filodendronu o podłożu infekcyjnym, wywołane przez grzyby, wirusy lub bakterie. Jeżeli na liściach filodendronu pojawiają się ciemnobrązowe, wodniste plamy, które szybko się powiększają, może to wskazywać na plamistość liści filodendronu, wywoływaną przez grzyby Colletotrichum gloeosporioides i Myrothecium roridum. Aby powstrzymać dalszy rozwój tej choroby filodendronu, roślinę należy podlewać bezpośrednio do podłoża, chore liście wyciąć i całą roślinę kilkakrotnie opryskać preparatami grzybobójczymi. Opryski trzeba wykonać co najmniej 3 razy w odstępach co 7-10 dni stosując naprzemiennie co najmniej dwa fungicydy, np. Brawo 500 SC (w stężeniu 0,2%) i Topsin M 500 SC (w stężeniu 0,1%).

Plamistość obwódkowa filodendronu objawia się drobnymi żółtymi plamami na liściach. Plamy mają zapadnięty środek i czerwonawą obwódkę. Po zauważeniu objawów, należy wyciąć porażone części rośliny i obniżyć temperaturę powietrza, szczególnie jeśli sięga ona 25°C (zbyt wysoka temperatura nasila objawy choroby). Do oprysków można wykorzystać fungicydy takie same jak przy wyżej opisanej plamistości liści filodendronu.

Rośliny może zaatakować też bakteryjna plamistość liści filodendronu, w przypadku której plamy na liściach są okrągłe lub nieregularne, wodniste, ciemnobrązowe do czarnych, z żółtą obwódką wokół. Liście z plamami należy wycinać, a całe rośliny opryskać preparatem Miedzian 50 WP w stężeniu 0,2%.

Plamistość liści filodendronu może mieć też podłoże wirusowe (wirus TWSV). Wówczas plamy są drobne ale bardzo liczne, żółtawe, chlorotyczne. Zawirusowaną roślinę trzeba niestety wyrzucić.

Ze szkodników roślin doniczkowych na filodendronach najczęściej pojawiają się szkodniki z grupy czerwców - wełnowce i miseczniki, z którymi można walczyć preparatem Provado Plus AE. Oprysk należy 2-3 razy powtórzyć co dwa tygodnie. Czasem spotykane są też wciornastki. O ich występowaniu mogą świadczyć rozległe, srebrzystobiałe plamki i zniekształcenia liści, a w walce z tymi szkodnikami pomoże nam preparat Fastac 100 EC. Oprysk trzeba wykonać dwukrotnie w odstępie 7-10 dni.

Przeczytaj również:

Bluszcz doniczkowy - pielęgnacja, rodzaje, choroby
Bluszcz jest popularną rośliną doniczkową. Przekonaj się jak prosta jest pielęgnacja tego dekoracyjnego pnącza. Poznaj jakie są rodzaje bluszczu i czym się charakteryzują. Bluszcz to bardzo dekoracyjna i niedroga roślina, która nadaje się do każdego wnętrza. W poniższym artykule dowiesz się najważniejszych informacji o pielęgnacji i rodzajach bluszczu doniczkowego. Więcej...

Dipladenia, Mandevilla - uprawa, rozmnażanie, zimowanie
Dipladenia lub inaczej Mandewilla to ozdobna roślina pnąca o pięknych kwiatach i błyszczących liściach. Uprawiać Dipladenię można we wnętrzach, na tarasach lub w oranżeriach. Pielęgnacja tej rośliny nie jest trudna, trzeba tylko pamiętać o kilku ważnych zasadach. Dowiedz się jakiego podłoża potrzebuje, jak często trzeba ją podlewać i kiedy należy ją rozmnażać. Oto wszystko co trzeba wiedzieć o uprawie dipladenii. Więcej...

Cissus australijski i rombolistny - pielęgnacja, choroby
Cissus australijski i cissus rombolistny to dwa najczęściej spotykane w uprawie doniczkowej gatunki roślin należących do rodzaju Cissus. O popularności tych pnączy zdecydowały ich walory ozdobne oraz stosunkowo łatwa pielęgnacja. Poznaj możliwości uprawy cissusa, dowiedz się jak wygląda pielęgnacja cissusa w uprawie doniczkowej oraz jak zwalczać choroby zagrażające cissusowi. Więcej...

Opracowano na podstawie: Opracowano na podstawie: K. Mynett, Rośliny doniczkowe w mieszkaniu, Chemil, W-wa 1990, s. 117-118; G. Łabanowski, L. Orlikowski, A. Wojdyła, Jak pielęgnować rośliny doniczkowe - choroby i szkodniki, Multico. W-wa 2011, s. 160-163. Fot. ©haliso, forum.PoradnikOgrodniczy.pl oraz Daderot, zdjęcie dostępne jako własność publiczna, źródło: Wikimedia Commons.