Nawozy jednoskładnikowe - azotowe, fosforowe i potasowe

Nawozy jednoskładnikowe pozwalają uzupełnić w glebie konkretne, wybrane składniki nawozowe, których brakuje roślinom. Najczęściej stosowanymi nawozami mineralnymi z tej grupy są nawozy azotowe, takie jak saletrzak i zakwaszający glebę siarczan amonu. Ogrodnicy powszechnie stosują także nawozy potasowe i nawozy fosforowe. Zobacz, które nawozy jednoskładnikowe są najlepsze, jakie mają właściwości i jak je stosować.

Nawozy jednoskładnikowe

Często naszym roślinom brakuje w glebie tylko jednego składnika pokarmowego. Stosując nawozy wieloskładnikowe (tzw. uniwersalne) oprócz tego brakującego wprowadzamy do środowiska glebowego także inne pierwiastki. Te, które nie zostaną pobrane przez rośliny, uwsteczniają się do formy nieprzyswajalnej lub, co gorsza, zostają wymyte do wód gruntowych i innych cieków wodnych.

Dlatego też coraz częściej można spotkać na półkach sklepowych tzw. nawozy jednoskładnikowe, które zawierają w swoim składzie jeden lub dwa składniki pokarmowe. Ich główną zaletą jest precyzyjne zapewnienie roślinie brakujących pierwiastków, co wpływa na wyższą efektywność nawożenia. Takimi nawozami są typowe nawozy azotowe (saletrzak i siarczan amonu) oraz nawozy potasowe (siarczan potasu i sól potasowa) i nawozy fosforowe (superfosfat).

Nawozy azotowe

Azot jest składnikiem budulcowym odpowiedzialnym za wzrost i rozwój rośliny, natomiast potas odpowiada m.in. za transport składników pokarmowych, wody, bierze udział w procesach wzrostowych rośliny, wpływa także na wzmocnienie tkanek oraz kwitnienie i ukorzenienie się roślin.

Nawozy azotowe powinny więc być stosowane do zasilania roślin w pierwszych miesiącach sezonu wegetacyjnego, kiedy obserwuje się obfity wzrost tkanek i rozwój rośliny. Rośliny rosnące na glebach zasobnych w ten składnik cieszą oczy prawidłowymi przyrostami oraz pięknym zielonym kolorem. Azotem nawozimy praktycznie wszystkie rośliny z wyjątkiem nowalijek, którym należy bardzo ostrożnie dawkować azot.

Jednym z podstawowych nawozów azotowych jest saletra amonowa, która zawiera w swoim składzie formę azotanową (szybko działającą) i amonową (uwalniającą azot wolniej) azotu. Ze względu na obecność obu tych form azotu saletra amonowa to nawóz uniwersalny do stosowania zarówno przedsiewnego (wiosną na krótko przed siewem roślin), jak i pogłównego. Nawóz ten może być stosowany pod wszystkie rośliny. Trzeba jednak pamiętać, że saletra amonowa jest nawozem fizjologicznie kwaśnym i nie powinno się jej stosować na gleby nadmiernie zakwaszone i pod rośliny, które nie tolerują kwaśnego odczynu pH gleby.

Kolejny nawóz azotowy zakwaszający glebę to siarczan amonu. W porównaniu do saletry amonowej, siarczan amonu zakwasza gleby jeszcze silniej. Dlatego jest on polecany do stosowania w uprawie roślin kwasolubnych, takich jak różaneczniki, rośliny iglaste czy też borówka amerykańska. Nawóz ten zawiera 21% azotu, a amonowa forma azotu gwarantuje długotrwały efekt nawożenia. Stosuje się go pod rośliny kwasolubne w okresie od marca do sierpnia.

Tam, gdzie nie można zastosować saletry amonowej i siarczanu amonu, przyda się saletrzak. Saletrzak jest uniwersalnym nawozem azotowym, który nie zakwasza gleby. W jego składzie znajduje się saletra amonowa z dodatkiem węglanu wapniowego, w postaci np. mączki dolomitowej, zawierającej wapń i magnez. Dlatego też saletrzak może być stosowany na wszystkich rodzajach gleb. Cechuje go stosunkowo szybkie i trwałe działanie. Zawiera 27,5% azotu całkowitego oraz niewielkie ilości tlenku wapnia (3,5%) i tlenku magnezu (4%). Budowa chemiczna granulek tego nawozu pozwala na efektywniejsze pobieranie azotu do systemu korzeniowego rośliny. Identyczne zastosowanie i bardzo zbliżony skład do saletrzaka ma saletra wapniowo amonowa.

Nawozy potasowe

Oprócz azotu rośliny wymagają do prawidłowego wzrostu i rozwoju także innych makroelementów, np. potasu. Bardzo popularnym i efektywnym nawozem potasowym jest siarczan potasu, zawierający 50% potasu oraz 18% siarki rozpuszczalnej w wodzie. Siarka jest bardzo ważnym składnikiem pokarmowym dla rośliny - stanowi składnik aminokwasów, białek i tłuszczów, w których syntezie bierze także udział. Nawóz ten jest zalecany w przypadku uprawy roślin wrażliwych na niedobór siarki w glebie, takich jak warzywa kapustowate czy też czosnek zwyczajny. Świetnie sprawdza się też w nawożeniu roślin wrażliwych na chlorki, takich jak: porzeczka czerwona, agrest, malina, truskawka, jeżyna, brzoskwinia, czereśnia, fasola, bób, ogórek, melon, cebula, sałata, ziemniak.

Drugim popularnym nawozem potasowym jest chlorek potasu, oferowany w sklepach ogrodniczych i rolniczych pod nazwą handlową sól potasowa. Jest to nawóz granulowany o zawartości 60% tlenku potasu (K₂O) rozpuszczalnego w wodzie. Jest to nawóz potasowy atrakcyjny cenowo i powszechnie dostępny. Nadaje się jednak do nawożenia roślin chlorkolubnych oraz tolerujących wyższe stężenie chlorków w glebie. Do roślin chlorkolubnych zaliczyć można np. seler. Rośliny tolerujące chlorki to natomiast: kukurydza, szparagi, kapusta głowiasta, burak ćwikłowy czy rabarbar.

Nawozy potasowe warto stosować już przedsiewnie - na glebach ciężkich jesienią, zaś na glebach lekkich, z których potas jest łatwo wymywany, wiosną. Na glebach lekkich zasadne jest nawet podzielenie nawozu potasowego na 2 dawki jednej stosowanej przedsiewnie i drugiej stosowanej pogłównie. Co ważne, nawozy potasowe stosuje się zazwyczaj doglebowo, gdyż rośliny pobierają potas wyłącznie przez korzenie. Nawożenie dolistne tym składnikiem nie przynosi zazwyczaj rezultatów.

Nawozy fosforowe

Kolejnym świetnym nawozem jest superfosfat, który zawiera w swoim składzie 20% fosforu. Nawóz ten jest szczególnie polecany do stosowania przedsiewnego, dzięki czemu rośliny szybciej się ukorzeniają.

Nawozy fosforowe należy stosować głównie jesienią np. przed przekopaniem grządek. Dobrym rozwiązaniem jest także zastosowanie nawozów fosforowych na trawnik we wrześniu - dzięki temu rośliny będą lepiej przygotowane do nadchodzącej zimy. Pamiętać należy także o dostarczeniu tego składnika podczas nawożenia winorośli, gdyż winorośl jest wrażliwa na niedobór fosforu w glebie. Nawozy fosforowe można także stosować po posadzeniu roślin. Dzięki czemu roślina będzie mogła wykorzystać ten składnik na budowę nowych przyrostów korzeniowych.

Przeczytaj również:

Saletra amonowa - skład, zastosowanie, dawkowanie, cena
Saletra amonowa to najczęściej stosowany mineralny nawóz azotowy. Ma zastosowanie w nawożeniu zarówno roślin ozdobnych, jak i roślin uprawnych. Dowiedz się jaki jest skład saletry amonowej, jakie powinno być dawkowanie saletry dla poszczególnych grup roślin i sprawdź jaka jest cena tego nawozu. Oto wszystko, co trzeba wiedzieć o działaniu i zastosowaniu saletry amonowej. Więcej...

Nawożenie fosforem - nawóz fosforowy Microstar PZ
Fosfor jest jednym z głównych elementów, niezbędnych do wzrostu i rozwoju roślin. Ma on zasadnicze znaczenie dla budowy i wzrostu systemu korzeniowego. Dlatego szczególnie ważne jest zasilenie młodych (właśnie posadzonych lub wysiewanych) roślin tym składnikiem pokarmowym już na starcie. Dobrym wyborem będzie nawóz fosforowy Microstar PZ, posiadający wiele zalet i pozwalający na bardzo precyzyjne nawożenie fosforem roślin ogrodowych. Więcej...

Nawozy mineralne - rodzaje, zastosowanie, przechowywanie
Nawozy mineralne są powszechnie stosowane w ogrodnictwie, zarówno w uprawach towarowych jak i amatorskich. W sprzedaży jest bardzo duży wybór tego typu nawozów. Dlatego warto dowiedzieć się, które rodzaje nawozów mineralnych nadają się do zastosowania w ogrodzie, jak należy je dawkować oraz jakie zagrożenia niesie przedawkowanie nawozów mineralnych. Więcej...