Czego nie wrzucać do kompostownika? Oto często popełniane błędy!

Kompost to doskonały i ekologiczny nawóz, który możemy uzyskać praktycznie za darmo, wykorzystując odpadki z ogrodu lub domu. Jednak nieprzemyślane wrzucanie do kompostownika niektórych odpadków może sprawić, że kompost będzie całkowicie niezdatny do użytku, śmierdzący, pełen patogenów i toksycznych substancji. Zobacz czego nie wolno wrzucać do kompostownika i jak uniknąć podstawowych błędów, często popełnianych podczas przygotowywania kompostu. Oto 7 grzechów głównych nieumiejętnego kompostowania!

Czego nie wrzucać do kompostownika
Fot. pixabay

1. Nie wrzucaj do kompostownika części roślin zainfekowanych

Najczęściej popełnianym błędem jest wrzucanie do kompostownika części roślin porażonych przez choroby i szkodniki. Zarodniki grzybów oraz jaja i zimujące larwy szkodników mogą przetrwać proces kompostowania. W formie aktywnej mogą zostać wprowadzone do gleby podczas rozrzucania kompostu i być źródłem zakażenia roślin. Zainfekowane resztki roślinne należy usuwać z ogrodu, a nie wrzucać do kompostownika.

Uwaga!
Do niedawna powszechnie stosowaną praktyką było palenie resztek roślinnych porażonych przez choroby lub szkodniki, co miało zapobiec rozprzestrzenianiu się patogenów. Jednak zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami palenie liści i gałęzi, nawet jeśli pochodzą z roślin chorych, jest zabronione. Z ogrodów i działek powinniśmy się ich pozbywać zgodnie z zasadami segregacji i oddawania odpadów, obowiązującymi w naszej gminie. Wycięte gałęzie i usunięte liście to tzw. odpady zielone.

2. Ostrożnie z chwastami!

Kolejnym częstym błędem jest kompostowanie chwastów w pełnej dojrzałości, czyli takich, które zdążyły wytworzyć nasiona. Wysoka temperatura, panująca wewnątrz pryzmy kompostowej, nie niszczy nasion chwastów. Nasiona zachowane w kompoście po jego użyciu kiełkują, powodując zachwaszczenie. Możemy zatem kompostować chwasty jednoroczne ale zerwane zanim zdążyły wytworzyć nasiona.

Nie powinno się również kompostować chwastów wieloletnich, które z łatwością odradzają się z korzeni. Chodzi tutaj o takie chwasty jak: perz, podagrycznik, pokrzywa zwyczajna, czy skrzyp polny. Chwasty te po wrzuceniu do kompostu z łatwością się w nim zakorzenią i rozpoczną wzrost. Potem wraz z kompostem rozniosą się po całym ogrodzie.

Warto wiedzieć!
Jest jednak pewien sprytny sposób aby kompostować również chwasty wieloletnie. Warto go poznać, gdyż rośliny takie jak pokrzywa czy skrzyp polny, są bogate w składniki mineralne. Aby je wykorzystać, przed wrzuceniem do kompostownika należy je dobrze wysuszyć na słońcu. Gdy mamy pewność, że już całkowicie obumarły, a ich korzenie są suche i łamliwe (wręcz się kruszą), możemy wrzucić je do kompostownika.

3. Uwaga na chemikalia zawarte w materiałach organicznych

Oczywiste jest, że do kompostownika nie można wrzucać materiałów takich jak: szkło, ceramika, plastik, torebki foliowe, metal, tkaniny i gruz. Nie ulegają one procesowi kompostowania i mogą zawierać szkodliwe substancje. Ale nie wolno też kompostować materiałów organicznych, które mogą zawierać różnorakie chemikalia.

Z tego względu nie powinno się do kompostownika wrzucać gazet i zadrukowanego papieru (ze względu na chemiczne barwniki w farbie drukarskiej), a także tektury powlekanej (np. kartonów po mleku czy sokach).

Bezwarunkowo do kompostownika nie wolno wrzucać malowanego i impregnowanego drewna, opakowań po nawozach sztucznych i chemicznych środkach ochrony roślin, popiołu z grilla z podpałką, leków, kosmetyków i starych baterii. Wrzucanie takich materiałów do kompostownika gwarantuje skażenie kompostu.

Czy można kompostować liście orzecha włoskiego?
Kompostowanie liści orzecha włoskiego budzi wiele wątpliwości. Wynika to z powszechnie znanego negatywnego wpływu orzecha włoskiego na rosnące w jego pobliżu rośliny. Czy oznacza to, że musimy rezygnować z bogatego źródła materii organicznej, jaką są opadające jesienią liście tego drzewa? Więcej...

4. Do kompostownika nigdy nie wrzucamy odpadków pochodzenia zwierzęcego

Do kompostowania nie wolno wrzucać odpadków pochodzenia zwierzęcego, czyli kości, tłuszczu, mięsa, całych jaj (dozwolone są same skorupki) i nabiału. Rozkładające się resztki są miejscem namnażania się szkodliwych drobnoustrojów, przez co wydzielają nieprzyjemny zapach, który może przeciągać szczury. Ze względów sanitarnych nie wolno wrzucać do kompostownika zwierzęcych odchodów, kociego żwirku i ściółek z klatek zwierząt.

5. Do kompostownika nie wolno wrzucać warzyw z zupy, gotowanych z mięsem

Z tych samych względów, z jakich nie powinno się wrzucać do kompostu mięsa, nie powinniśmy kompostować resztek warzyw gotowanych w wywarze mięsnym. Są one przesiąknięte aromatem mięsnym i będą przyciągać do kompostownika mikroorganizmy oraz szkodniki występujące w psującym się mięsie. Ten błąd jest powszechnie popełniany. Wydaje nam się, że kompostujemy "tylko resztki warzyw". Jednak to właśnie warzywa z wywaru mięsnego często są powodem powstawania nieprzyjemnego zapachu z kompostownika.

6. Do kompostownika nie wrzucamy odpadków, które mogą być skażone

Nie powinno się kompostować roślin rosnących w pobliżu szlaków komunikacyjnych, ponieważ mogą zawierać metale ciężkie. Nie kompostujemy również trawy pryskanej herbicydami. Nieodpowiednim materiałem na kompost są też skórki cytrusów kupowanych w marketach, które są pokrywane są na czas transportu warstwą konserwantów i mogą zawierać pozostałości środków ochrony roślin. Dodatkowo związki chemiczne nagromadzone w skórkach cytrusów i konserwanty hamują rozwój mikroorganizmów odpowiedzialnych za mineralizację materii organicznej w pryzmie, co wydłuża proces kompostowania.

Czy można wrzucać tuje do kompostu?
Po przycięciu żywopłotu z tui lub po innych pracach pielęgnacyjnych, może pozostać sporo fragmentów ściętych pędów, które szkoda wyrzucać. Zobacz czy można wrzucać tuje do kompostu wraz z innymi materiałami oraz poznaj inne sposoby aby wykorzystać ścięte gałązki tui w ogrodzie. Więcej...

7. Do kompostownika nie wrzucamy grubych gałęzi

Do pryzmy kompostowej nie można wrzucać grubych gałęzi, igliwia i liści zawierających duże ilości garbników (np. liści dębu), ponieważ będą się one długo rozkładały i tym samym spowalniały proces kompostowania. Grube konary drzew przed wrzuceniem do kompostownika należy rozdrobnić. Igliwie i resztę części roślin iglastych należy kompostować w oddzielnym miejscu, ze względu na obecność żywic, które hamują rozkład substancji organicznych, a także wpływ na zakwaszenie kompostu.

A co, jeśli w kompoście są "zakazane" składniki?

Jeśli do kompostownika przypadkowo wrzuciliśmy coś, co raczej nie powinno się tam znaleźć, jeszcze nie wszystko stracone :-)

W takiej sytuacji dodajmy do kompostowanego materiału preparat do kompostowania Trigger-4, który zawiera bakterie i enzymy wspomagające proces kompostowania. Działa tak silnie, że jest polecany do użycia przy materiałach trudnych do przekompostowania, jak np. papier, wióry czy odchody i wykorzystywany m. in. w kompostowniach miejskich i na wysypiskach śmieci. W ogrodzie Trigger-4 umożliwia uzyskanie w pełni dojrzałego kompostu w zaledwie 3 miesiące.

mgr inż. Agnieszka Lach

Opracowano na podstawie: B. Elers, Biodynamiczna uprawa działki, PWRiL, Warszawa 1994, str. 19-22; K. Klimkiewicz, Pochwała kompostu, Działkowiec nr 4 (680), str.66-67; E. Ferens, Jak kompostować?, Działkowiec nr 5 (705), str. 70-71; J. Brzozowska, Kompost niezbędny!, Działkowiec nr 3 (799), str. 68-69; A.E. Michowska, Nie na kompost, Działkowiec 8 (780), str. 56.

Przeczytaj również:

Co można kompostować? Oto 7 najlepszych składników na kompost!
Aby uzyskać pełnowartościowy ekologiczny kompost, należy użyć odpowiednich składników - bogatych w składniki mineralne i bezpiecznych dla środowiska. A takie znajdą się w każdym ogrodzie i domu. Zobacz co można można kompostować, aby uzyskany kompost był bezpieczny w stosowaniu, wolny od patogenów oraz bogaty w próchnicę. Więcej...

Kompost - co to jest, jak zrobić, zastosowanie
Dzięki kompostowaniu unikniemy konieczności wyrzucania lub palenia resztek roślinnych i niemal za darmo uzyskamy bardzo cenny nawóz, wzbogacający glebę w materię organiczną. Zobacz jak zrobić kompost i jakie odpadki z ogrodu nadają się do kompostowania, czym się różni kompostowanie na pryzmie od kompostowania w kompostowniku, kiedy wiadomo że kompost już dojrzał i jest gotowy, a także jakie jest zastosowanie kompostu w ogrodzie. Więcej...

Co zamiast kompostu? Oto najlepsze zamienniki!
Gdy nie mamy miejsca na kompostownik lub ilość uzyskanego kompostu jest zbyt mała na potrzeby całego ogrodu, warto sięgnąć po naturalne zamienniki kompostu, zarówno takie domowej roboty jak i gotowe do kupienia w sklepie. Zobacz co zamiast kompostu stosować w ogrodzie aby uzyskać podobny efekt użyźnienia gleby i nawożenia roślin! Więcej...