Warzywa strÄ…czkowe - polecane odmiany, uprawa w ogrodzie
Warzywa strączkowe są dla nas cennym źródłem witamin i składników pokarmowych (min. błonnika i białka roślinnego). Ponadto dobrze wpływają na glebę na działce i są łatwe w uprawie, przez co doskonale nadają się do upraw amatorskich w ogródkach działkowych. Zobacz jakie warzywa strączkowe warto posadzić w ogrodzie warzywnym i zapoznaj się z zasadami uprawy warzyw strączkowych? Polecamy najlepsze odmiany bobu, grochu i fasoli!
Warzywa strączkowe - bób
Warzywa strączkowe - bób (Vicia faba)
Bób jest warzywem strączkowym jednorocznym, wytwarzającym sztywne, proste i niezbyt rozgałęzione łodygi. Jego nasiona nadają się do bezpośredniego spożycia lub do mrożenia. Popularność bobu w uprawach amatorskich stale rośnie.
Bób możemy uprawiać z rozsady lub siewu bezpośrednio do gruntu. Nasiona kiełkują w dość niskiej temperaturze. W uprawach amatorskich z rozsady, nasiona wysiewamy w połowie lutego do pojemników, a następnie rozsadę wysadzamy do gruntu pod koniec marca. Siew bezpośrednio na grządki, w zależności od warunków pogodowych, przeprowadzamy w możliwie najwcześniejszym terminie - na przełomie marca i kwietnia. Nasiona wysiewamy rozstawie 20x40 cm, umieszczając po 3 nasiona na głębokości około 5 cm..
W okresie wegetacji powinniśmy usuwać chwasty i spulchniać glebę w międzyrzędziach. W fazie kwitnienia i zawiązywania strąków, przy suchej pogodzie, dużego znaczenia nabiera odpowiednio obfite nawadnianie uprawy bobu. U odmian wysokich wskazane jest wykonanie podpór z siatki rozpiętej na palikach wokół rzędu, a także, gdy rośliny wytworzą po około 6 strąków, uszczykiwanie wierzchołków wzrostu, pomaga to zapobiegać występowaniu najgroźniejszego szkodnika bobu - mszycy trzmielinowo-burakowej, a także skoncentrować energię rośliny na rozwoju nasion
Zbiory tego warzywa strączkowego są możliwe po około 12 do 16 tygodniach od siewu. Przeprowadzamy je w fazie pełnego wzrostu strąków, gdy są one napęczniałe, a nasiona znajdują się w dojrzałości mlecznej.
Jedną z najbardziej popularnych odmian bobu jest 'Windsor Biały'. Jest to bardzo smaczna odmiana średnio wczesna. Rośliny osiągają ponad metr wysokości, na roślinie tworzy się od 6 do 10 szerokich strąków z dużymi, zielonobiałymi nasionami. Z odmian wysoko rosnących warto zwrócić również uwagę na odmianę 'Bachus', która charakteryzuje się długimi strąkami i dużymi nasionami, a także plenną i równomiernie dojrzewającą, średnio wczesną odmianę 'Jankiel Biały'. Z odmian niższych, drobnonasiennych polecamy bób 'Orlik', wyrastający do 70 cm wysokości.
Warzywa strÄ…czkowe - fasolka szparagowa
Warzywa strÄ…czkowe - fasola (Pheseolus)
W uprawach na działkach spotykane są dwa rodzaje fasoli. Fasola zwykła jest rośliną jednoroczną. Występują odmiany karłowe o pokroju krzaczastym, pośrednie i pnące. Nasiona fasoli zwykłej są raczej niewielkie, uprawia się odmiany na suche nasiona, szparagowe i flageolet. Znacznie większe nasiona ma fasola wielokwiatowa. Jest to roślina wieloletnia, w naszym klimacie uprawiana jednak jako jednoroczna. Jest to warzywo strączkowe o dość silnym wzroście. Uprawiane są głównie odmiany pnące, przeznaczone na suche nasiona.
To warzywo strączkowe uprawiamy wyłącznie z siewu wprost do gruntu. Siejemy ją w maju (fasolę zwykłą dopiero w drugiej połowie maja).
Najlepsze do uprawy fasoli są gleby żyzne, dobrze utrzymujące wilgoć, o niskiej zawartości azotu. U odmian karłowych nasiona wysiewamy na głębokość 2 do 5 cm, w odległościach co 8 do 10 cm w rzędzie i około 40 cm między rzędami. Odmiany tyczne wysiewamy w rzędy podwójne, co 50 do 60 cm, odległość między rzędami około metra.
Warzywa strÄ…czkowe - fasola
Odmiany pnące wymagają ustawienia tyczek (co najlepiej zrobić zaraz po siewie), płytkiego spulchniania gleby między rzędami, odchwaszczania, a w okresie kwitnienia i zawiązywania strąków - regularnego podlewania.
Zbiory fasoli zwykłej są możliwe po 7 do 13 tygodniach, a fasoli wielokwiatowej po 13 do 17 tygodniach od siewu. Zbiory fasoli wielokwiatowej przeprowadzamy gdy strąki osiągną nie mniej niż 17 cm długości i są miękkie.
Uprawa fasoli może ucierpieć z powodu antraknozy i bakteriozy. Szkody często wyrządzają również ślimaki.
Z pośród odmian fasoli szparagowej do upraw amatorskich szczególnie polecana jest odmiana 'Blauhilde'. Jest to odmiana tyczna (wysokość ponad 3 m) tworząca długie, bezwłókniste strąki o ciekawej, fioletowo-niebieskiej barwie. Po ugotowaniu strąki stają się zielone. Wymaga stosowania podpór lub uprawy przy wysokich płotach.
Spośród odmian żóltostrąkowych warto zwrócić uwagę na dwie średnio wczesne odmiany - 'Polkę' oraz 'Galopkę', których zaletami są: odporność na choroby fasoli szparagowej (antraknozę i bakteriozę obwódkową) oraz dobre plonowanie. Na suche nasiona nadają się takie odmiany fasoli jak 'Narew' (odmiana karłowa, średnio wczesna) czy 'Piękny Jaś' (odmiana tyczna, późna).
- Fasola szparagowa - kiedy siać, uprawa, odmiany
- Przetwory z fasolki szparagowej do słoików na zimę
Warzywa strÄ…czkowe - groch (Pisum sativum)
Groch jest warzywem jednorocznym, osiągającym wysokość do nawet 3 m u odmian wysokich i zaledwie kilkudziesięciu centymetrów wysokości, u odmian karłowych. Rośliny pną się i chwytają za pomocą wąsów czepnych. W zależności od budowy strąka, można wyróżnić groch cukrowy, którego strąki nie posiadają wyściółki pergaminowej i nadają się do spożycia w całości, oraz groch łuskowy, wytwarzający wyściółkę, u którego spożywa się nasiona niedojrzałe. Nasiona grochu zazwyczaj spożywa się po ugotowaniu, można je również spożywać na surowo, a niektóre także suszyć. Groch nadaje się również do mrożenia.
Warzywa strÄ…czkowe - groch
Uprawa tego warzywa strączkowego wymaga stanowisk otwartych, gleb żyznych, przepuszczalnych i wilgotnych. Groch możemy uprawiać w drugim lub trzecim roku po oborniku. Wskazane jest w roku poprzedzającym uprawę, zastosować nawożenie fosforem i potasem. Groch możemy uprawiać po większośći roślin warzywnych, jedynie poza roślinami motylkowymi. Na jednym stanowisku nie powinniśmy uprawiać grochu częściej niż co 4 lata.
SpoÅ›ród odmian tego warzywa strÄ…czkowego, jako pierwsze można wysiewać karÅ‚owe odmiany grochu pod osÅ‚onami lub pÅ‚askimi przykryciami. Wysiewamy jak najwczeÅ›niej na wiosnÄ™, gdy tylko temp. gleby osiÄ…gnie okoÅ‚o 10°C. Nasiona wysiewamy w rzÄ™dach co 3 do 4 cm na gÅ‚Ä™bokoÅ›ci 3 do 5 cm. OdstÄ™py miÄ™dzy rzÄ™dami powinny wynosić okoÅ‚o 20 cm.
Siewki warto chronić przed ptakami stosując osłonę z siatki. Niektóre odmiany wymagają ustawienia podpór po obu stronach rzędów. Podczas kwitnienia i zawiązywania strąków, o ile nie wystąpiły obfite opady deszczu, uprawę nawadniamy regularnie, co najmniej raz w tygodniu.
Strąki grochu cukrowego zbieramy gdy są w pełni wyrośnięte, gdy nasiona są jeszcze w fazie zawiązków. Jeżeli zbiór opóźnimy nasiona staną się twarde i stracą walory smakowe. Groch łuskowy zbieramy natomiast dopiero po całkowitym wyrośnięciu strąków i wykształceniu się nasion.
Warzywa strÄ…czkowe - groch
Do uprawy na działkach polecamy typowo amatorską odmianę 'Telefon'. Jest to odmiana późna, osiągająca około 2 m wysokości, wymagająca podpór. Strąki duże, wypełnione dużymi, słodkimi nasionami. Z wcześniejszych odmian warto zwrócić uwagę na odmiany takie jak 'Cud Kelwdonu' czy 'Pionier'. Z pośród odmian grochu cukrowego polecamy groch 'Iłówiecki' o drobnych, 8 centymetrowych strąkach, który można spożywać w całości. Zbiory są możliwe po około 86 do 90 dniach od wysiewu. Inne odmiany grochu cukrowego to 'Bajka' (odmiana późna, o gładkich nasionach i dużych strąkach, również polecana do uprawy amatorskiej), czy też 'Kent' (odmiana średnio wczesna).
Osobom poszukującym nasion warzyw strączkowych dobrych do uprawy amatorskiej w ogrodzie lub na działce polecamy ofertę naszego poradnikowego sklepu. Oferujemy w nim najwyższej jakości nasiona wyselekcjonowane przez naszych specjalistów.
Przeczytaj również:
- Groszek zielony - uprawa i polecane odmiany
- Fasolnik chiński - właściwości, uprawa, przepisy
- Siew warzyw do gruntu
- Płodozmian warzyw. Co po czym siać na działce - tabela
Opracowano na podstawie: C. Brickell, Wielka Encyklopedia Ogrodnictwa, MUZA SA, Warszawa 1994, s. 341 - 344; D. Jadczak, Groch i bób, Działkowiec, nr 2/04, s. 48 - 49; A. Zaniewicz-Bajkowska, Warzywa których nie może zabraknąć na działce, Działkowiec, nr 5/04, s.53.
