Kiwano, ogórek kolczasty - uprawa w Polsce

Kiwano (Cucumis metuliferus), określany też jako ogórek kolczasty, to warzywo należące do rodziny dyniowatych. Pochodzi z tropikalnych rejonów kontynentu afrykańskiego, a u nas jest mało znaną rośliną egzotyczną, choć uprawa kiwano w Polsce jest możliwa. Oto podstawowe zasady uprawy kiwano - od wysiewu nasion po zbiór owoców. Podpowiadamy też jak jeść kiwano i jak używać go w kuchni.

Kiwano - ogórek kolczasty

Nazwa kiwano pochodzi od połączenia słów kiwi i banan, bowiem przypomina zarówno smakiem jak i aromatem te owoce. Określany jest też jako ogórek kolczasty, z powodu występujących na skórce owocu kolców.

Kiwano uprawiane w Polsce jest rośliną jednoroczną, pnącą, o niewielkich, żółto-pomarańczowych kwiatach. Kwitnie bardzo obficie na przełomie lipca i sierpnia. Roślina charakteryzuje się dużymi wymaganiami cieplnymi, jej wzrost ustaje w temperaturze poniżej 15°C, natomiast gdy temperatura przez dłuższy czas utrzymuje się w okolicy 5°C, roślina całkowicie zamiera. Jednak w optymalnych warunkach, przy temperaturze powyżej 20°C (letnie upały), pędy mogą przyrastać nawet o 20 cm w ciągu doby.

Ciekawe rośliny egzotyczne
Bezkolczasty kaktus, z którego produkowano narkotyki, bambus, który urósł ponad 1 m w ciągu doby i owoce, które smakują jak lody. To tylko niektóre ciekawe rośliny egzotyczne, które przedstawiono na wystawie "Rośliny egzotyczne - prawdy i mity". Zapraszamy na relację z wystawy, która odbyła się w łódzkiej palmiarni w ostatni weekend stycznia 2013. Więcej...

Kiwano - uprawa w Polsce, w gruncie

Kiwano wymaga żyznych, próchnicznych, przepuszczalnych i szybko nagrzewających się gleb, a także ciepłego osłoniętego stanowiska i regularnego nawadniania (szczególnie w okresie wschodów i zawiązywania owoców). Uprawa kiwano w Polsce najlepiej udaje się pod tunelami foliowymi, choć po minięciu okresu przymrozków rolśiny mogą rosnąć też i w gruncie, o ile grządka jest w odpowiednio ciepłym miejscu.

Nasiona kiwano można pozyskiwać z dojrzałych owoców i wysiewać w końcu kwietnia pod folią. Trzeba pamiętać o utrzymywaniu odpowiedniej temperatury, która w dzień powinna wynosić 21-26°C, natomiast w nocy 17-21°C. Następnie na przełomie maja i czerwca rozsadę z 3-5 liśćmi wysadza się do gruntu w rozstawie 100x50 cm.

Ogórek kolczasty silnie się rozrasta, tworząc olbrzymią ilość liści. Pędy kiwano osiągają długość kilku metrów i mogą być prowadzone przy podporach. Liście mają czepne wąsy, więc z łatwością mogą oplatać siatkę ogrodzeniową. Liście i pędy rośliny pokryte są gęstymi, kłującymi włoskami.

Kiwano dobrze znosi okresowe przesuszenie gleby, jednak trzeba pamiętać o podlewaniu w pierwszych dniach po posadzeniu, gwarantuje to dobre przyjęcie się rozsady. Utrzymywanie odpowiedniej wilgotności gleby, jest bardzo ważne również w okresie kwitnienia i zawiązywania owoców, ponieważ jej brak, może powodować opadanie kwiatów i zawiązków. Inne ważne zabiegi pielęgnacyjne w uprawie kiwano to odchwaszczanie grządek i doglądanie czy roślin nie zaatakowały choroby lub szkodniki.

Kiwano - uprawa w gruncie

Kwitnienie kiwano rozpoczyna się dopiero po 6-8 tygodniach od wysadzenia rozsady na miejsce stałe. Gdy temperatura jest wysoka, to owoce rosną bardzo szybko i po dwóch tygodniach od kwitnienia osiągają 10-15 cm długości i masę od 200 do 400 g. Z jednej rośliny można uzyskać od kilku do kilkunastu owoców.

Kiwano, ogórek kolczasty - kiedy zbierać, jak jeść

Owoce kiwano mają kształt owalny, początkowo mają barwę marmurkowozieloną, w miarę dojrzewania zmienia się ona na jasnopomarańczową. Wnętrze owocu wypełnia zielonopomarańczowy miąższ z licznymi nasionami, których może być nawet ok. 500 sztuk.

Zbiór owoców kiwano trzeba zakończyć przed pierwszymi jesiennymi przymrozkami, ponieważ przemrożone owoce szybko gniją i nie nadają się do jedzenia. Najlepiej zbierać owoce kiwano, które osiągnęły odpowiednią wielkość i kształt, lecz nie są w pełni dojrzałe. Dużą zaletą, jest możliwość przechowywania owoców w warunkach domowych (w temperaturze 10-20°C) przez kilka miesięcy.

Ze względu na niepowtarzalny kształt, owoce kiwano mogą stanowić oryginalną ozdobę w naszych mieszkaniach. Skoro już jednak udało nam się samodzielnie wyhodować kiwano w ogródku, warto dowiedzieć się jak jeść kiwano aby w pełni skorzystać z jego walorów smakowych.

Zielonkawy miąższ o orzeźwiającym i nieco cierpkim smaku spożywa się na surowo, razem z pestkami. Aby zjeść kiwano układamy je na desce do krojenia i kroimy na pół. Miąższ z wnętrza owocu można wyjadać łyżeczką. Niektórzy dla poprawy smaku posypują go cukrem. Ogórek kolczasty doskonale nadaje się do sporządzania sałatek, deserów oraz koktajli. Napoje z dodatkiem kiwano znakomicie gaszą pragnienie. Warto zmiksować miąższ kiwano z jogurtem. Owoc ten sprawdza się też jako dodatek do naleśników.

Przeczytaj również:

Arbuz, kawon - uprawa w Polsce i odmiany
Arbuz lub inaczej kawon to obowiązkowy letni owoc. Jego soczysty i słodki miąższ jest niezastąpiony w upały. Przekonaj się sam, że każdy może mieć własne arbuzy w ogrodzie. Uprawa arbuza nie jest wcale trudna, jeżeli pamięta się o kilku ważnych zasadach. Oto wszystkie najważniejsze informacje o uprawie arbuza oraz sekret - czy arbuza można uprawiać w doniczce? Więcej...

Jak wyhodować ananasa w domu
Ananas to jeden z najbardziej ulubionych egzotycznych owoców. W naszych warunkach można wyhodować swoją własną roślinę ananasa. Dowiedz się więcej o ananasie i o tym jak wyhodować ananasa w swoim domu. Przekonaj się jakie to proste, wystarczy zastosować się do wskazówek w naszym artykule. Domowa hodowla ananasa może przynieść naprawdę bardzo dużo satysfakcji. Więcej...

Truskawka pnÄ…ca
Wielkimi krokami zbliża się czas, kiedy to wszyscy miłośnicy świeżych truskawek będą mogli delektować się ich smakiem. Aby samodzielnie uprawiać truskawki nie trzeba mieć własnego ogrodu działkowego. Na balkony i tarasy przebojem wdziera się, doskonała do uprawy doniczkowej, truskawka pnąca - plenna i owocująca aż do późnej jesieni. Więcej...

Opracowano na podstawie: mgr K. Sawicki, Ogórek kolczasty - kiwano, Działkowiec Nr 7/2009, s .47 oraz dr K. Grudzień, Kiwano, Hasło Ogrodnicze, Nr 2/1999. Fot. depositphotos