Budleja Dawida, motyli krzew - uprawa, odmiany, pielęgnacja

Budleja Dawida to niezwykle piękny oraz stosunkowo łatwy w uprawie i pielęgnacji krzew. Zachwyca wspaniałymi kwiatami w odcieniach fioletu i różu, które często przyciągają motyle. Dlatego przylgnęła do niej też nazwa motyli krzew. Dowiedz się więcej na temat sekretów pielęgnacji budlei oraz poznaj najciekawsze odmiany budlei Dawida. Oto wszystko, co warto wiedzieć o uprawie budlei!

Budleja Dawida - Buddleja davidii
Fot. depositphotos

Budleja Dawida - motyli krzew

Do rodzaju budleja należy ok. 100 gatunków, krzewów a nawet małych drzew, występujących głównie na ciepłych obszarach wschodniej Azji, Ameryki Południowej i południowej Afryki. W naszym kraju uprawiane są tylko 2 gatunki wraz z ich odmianami, z czego najpopularniejsza jest budleja Dawida (Buddleja davidii). Roślina ta w stanie naturalnym występuje w Chinach.

Jak wyglÄ…da budleja Dawida

Budleja Dawida to krzew o szybkim wzroście, dorastający do ponad 3 m wysokości, choć odmiany ogrodowe zazwyczaj są niższe. Latem pędy budlej wyginają się łukowato pod ciężarem kwiatostanów, co sprawia że rośliny stają się także dość rozłożyste. Liście budlei Dawida są jajowato lancetowate, ciemnozielone od spodu z białawym i filcowym owłosieniem. Większość liści opada jesienią.

Kwiaty budlei są w rozmaitych odcieniach, przeważnie fioletu i różu. Kształtem przypominają nieco kwiaty lilaka pospolitego (popularnie nazywanego bzem). Kwiaty zebrane są w długie kwiatostany, osadzone na wierzchołkach jednorocznych (tegorocznych) pędów. Charakterystyczną cechą kwiatów budlei jest ich zapach - bardzo słodki i intensywny. Ze względu na swój zapach kwiaty budlei są obsiadane przez motyle, zbierające z nich nektar. Stąd też inna nazwa motyli krzew.

Budleja Dawida - Buddleja davidii
Fot. pixabay

Budleja Dawida - kiedy kwitnie

Budleja kwitnie od lipca do końca października. Warto wiedzieć, że młode krzewy zakwitają później niż starsze, ale za to dłużej utrzymują kwiaty. Budleja Dawida nadaje się do sadzenia zarówno w grupie jak i pojedynczo.

• Dlaczego budleja nie kwitnie?
• Choroby i szkodniki budlei. Dlaczego budleja sÅ‚abo roÅ›nie, usycha i ma żółte liÅ›cie?
• Budleja skrÄ™tolistna - odmiany, uprawa, ciÄ™cie

Jak szybko rośnie budleja Dawida

W swoim środowisku naturalnym budleja Dawida rośnie szybko, osiągając od 3 do 4 m wysokości. Jednak w ogrodach rośliny zazwyczaj nie osiągają więcej jak 2 m wysokości. Roczne przyrosty budlei wynoszą około 80 cm. Poza szybkim wzrostem ku górze, budleja także szeroko się rozgałęzia, szczególnie, gdy jej pędy uginają się łukowato pod ciężarem kwiatostanów. Warto nadmienić, iż poszczególne odmiany budlei Dawida różnią się między sobą zarówno pokrojem, tempem wzrostu, jak i osiąganymi rozmiarami.

Budleja Dawida - Buddleja davidii
Fot. pixabay

Budleja Dawida - uprawa i wymagania

Uprawa budlei najlepiej udaje się na glebach przepuszczalnych, dość żyznych i umiarkowanie wilgotnych. Odczyn pH gleby powinien być obojętny lub zasadowy. Reaguje pozytywnie na zawartość węglanu wapnia w glebie. Preferuje stanowiska ciepłe i nasłonecznione, a także osłonięte od wiatrów. Dlatego świetnie rośnie przy południowych ścianach domów.

Budleja Dawida jest wrażliwa na mróz i przed zimą należy ją szczelnie okrywać. Dobrze zaś radzi sobie w środowisku miejskim, ponieważ jest odporna na zanieczyszczenia powietrza. A zatem budleja Dawida to świetna roślina do ogrodu w mieście.

Jak i kiedy sadzić budleję

Budleję Dawida sadzimy wiosną. Najlepiej sadzić jednoroczne lub dwuletnie rośliny. Starsze źle się przyjmują, gdyż wykopywane ze szkółki mają przeważnie uszkodzony system korzeniowy. Dlatego najlepiej kupować sadzonki budlei w pojemnikach, u których mamy pewność, że system korzeniowy jest nietknięty. Roślinę sadzimy na takiej samej głębokości, na jakiej rosła w pojemniku, zaś glebę pod nią ściółkujemy.

Budleja Dawida - na kwiatach budlei bardzo często siadają motyle.

Budleja Dawida - pielęgnacja

Latem glebę pod krzewami należy płytko spulchnić ponieważ roślina jest wrażliwa na brak powietrza. Korzystne efekty daje również ściółkowanie gleby wokół budlei cienką warstwą materiału ściółkowego. Można korzystać z takich materiałów do ściółkowania jak kora sosnowa, torf odkwaszony, liście lub trociny. Zapobiegnie to zachwaszczaniu gleby i utracie ciepła.

W pielęgnacji budlei istotne jest tej też podlewanie. Pamiętajmy żeby podczas suszy podlewać rośliny, co pomoże utrzymać dłużej kwiaty i bujniej kwitnąć.

Po przekwitnięciu ścinamy kwiatostany budlei i zasilamy roślinę nawozem wieloskładnikowym dla roślin kwitnących.

Budleja Dawida - zimowanie

Jak już wcześniej wspominano, budleja jest wrażliwa na mróz i należy ją dobrze okryć na zimę, przykrywając dolne pędy liśćmi lub kopczykiem z kompostu, a całą roślinę białą agrowłókniną. Na stanowiskach ciepłych i osłoniętych, wystarczy zabezpieczyć jedynie bryłę korzeniową i podstawę rośliny poprzez usypanie kopczyka. Jeżeli pędy budlei przemarzną, wycina je się wiosną, pozostawiając tylko te zdrowe. Budleja bardzo szybko się regeneruje. Budleja Dawida zaliczana jest do strefy mrozoodporności roślin 6B i z jej zimowaniem nie będą mieli kłopotów mieszkańcy Polski Środkowej i Zachodniej.

Budleja Dawida - Buddleja davidii
Fot. AnRo0002, CC0, Wikimedia Commons

Budleja Dawida - przycinanie

Budleję można przycinać wiosną ale dopiero wtedy, gdy mamy pewność, że nie będzie już dużych mrozów. Warto jest nawet nieco opóźnić cięcie aby nie narazić rośliny na przemarznięcie. W praktyce cięcie budlei zazwyczaj wykonuje się w drugiej połowie marca lub w kwietniu. Motyli krzew przycinamy o połowę jego wysokości, ale nie niżej niż 1 m od ziemi. Bardzo stare pędy wycina się 10 cm nad ziemią - bardzo szybko wyrosną z nich młode pędy.

Budleja Dawida - odmiany

Do najładniejszych odmian budlei Dawida należą:

Budleja Dawida 'Black Knight' - odmiana budlei o kwiatach od purpurowych do ciemnofioletowych z pomarańczowym oczkiem. Pachnące kwiaty zebrane są w wiechy osiągające ok. 30-40 cm długości. W ciągu sezonu krzew dorasta do 2-3 m wysokości i 1,5 m szerokości.

Budleja Dawida 'Ile de France' - krzew dorastający do 2,5 m wysokości i 1,5 m szerokości. Ma fioletowe, drobne kwiaty z żółtym środkiem zebrane w wiechy o długości ok. 60 cm. Liście o ciemnozielonej barwie są długie i omszone od spodu.

Budleja Dawida 'Empire Blue' - odmiana o kwiatach fioletowoniebieskich zebranych w wiechy o długości ok. 30 cm. Krzew ma szeroki pokrój i w ciągu roku dorasta do 2 m wysokości.

Budleja Dawida - Buddleja davidii
Fot. pixabay

Budleja Dawida 'Pink Delight' - jest odmianą silnie rosnącą, osiągającą do 3 m wysokości. Różowe, pachnące kwiaty zebrane są w wiechy o długości 40 cm.

Budleja Dawida 'Nanho White' - szeroki ale niezbyt wysoki krzew dorastający do 1,2 m wysokości w ciągu roku. Wabiące liczne owady białe kwiaty zebrane są w wiechy o długości 20 cm.

Budleja Dawida 'Nanho Blue' - to wolno rosnąca odmiana o gęstym pokroju. Dorasta do 1,5 m wysokości. Na cienkich pędach pojawiają się drobne, szarozielone liście. Krzew ten ma niemal czysto niebieskie kwiaty, zebrane w kwiatostany o długości ok. 20 cm.

Budleja Dawida 'Nanho Purple' - u tej odmiany purpurowe kwiaty zebrane są w wiechy o długości 20 cm. Krzew ma gęsty pokrój i rośnie niezbyt szybko, do 1,2 m wysokości w sezonie.

Budleja Dawida 'Royal Red' - ta popularna odmiana ma kwiaty o ciekawym, winnoczerwonym kolorze zebrane w kwiatostany o długości 30 cm. Krzew dorasta do ok. 2 m wysokości.

Budleja Dawida - Buddleja davidii
Fot. pixabay

Budleja Dawida 'Santana' - sport (klon) odmiany 'Royal Red' o podobnych, fioletowoczerwonych kwiatach. Ma barwne liście, zielone z żółto-kremowym obrzeżeniem. Krzew rośnie niezbyt szybko i dorasta do 1,5 m wysokości.

Budleja Dawida 'African Queen' - krzew o wzniesionym pokroju i szybkim tempie wzrostu, osiąga do 2,5 m wysokości w ciągu sezonu. Kwiaty w odcieniach fioletu zebrane są w wiechy o długości ok. 30 cm.

Budleja Dawida REVE DE PAPILLON 'Minpap' - to nowa odmiana budlei o szerokim pokroju osiągająca ok. 2 m wysokości. Purpuroworóżowe kwiaty zebrane są w bardzo duże kwiatostany osiągające 40 cm długości.

Budleja Dawida 'White Ball' - ten krzew o kulistym pokroju rośnie dość szybko, osiąga ok. 1 m wysokości i podobną szerokość. Ma pachnące drobne kwiaty w kolorze białym.

Budleja Dawida 'White Profusion' - odmiana o szybkim tempie wzrostu dorastająca do 2,5 - 3 m wysokości i 1,5 m szerokości. Drobne, białe kwiaty zebrane są w wiechy o długości 40-50 cm.

Budleja Dawida - Buddleja davidii
Fot. depositphotos

Budleja Dawida Pink Micro Chip 'NC20102' - karłowa odmiana o zwartym, kulistym pokroju dorastająca do 50-60 cm wysokości. Doskonale sprawdzi się w pojemnikach i donicach. Poosiada drobne, pachnące kwiaty o różowej barwie.

Budleja Dawida BUTTERFLY CANDY LILA SWEETHEART 'BotEx 002' - nowa odmiana o zwartym, kompaktowym i zaokrąglonym pokroju. Dorasta zaledwie do 80 cm wysokości, nadaje się więc do obsadzania pojemników. Drobne, liliowe kwiaty z żółtym środkiem ukazują się wcześnie, bo już od czerwca.

Budleja Dawida BUTTERFLY CANDY LITTLE RUBY 'BotEx 006' - nowa odmiana z serii BUTTERFLY CANDY o nietypowym jak dla budlei, kolorze kwiatów: czerwono-różowym. Nieduża wysokość krzewu, ok 80 cm sprawia, że idealnie nadaje się do obsadzania donic i pojemników.

Budleja Dawida - rozmnażanie

Budleję Dawida najłatwiej rozmnaża się z nasion lub z sadzonek półzdrewniałych.

Rozmnażanie budlei Dawida z sadzonek

Pędy budlei na sadzonki półzdrewniałe pozyskujemy w drugiej połowie lata. Pędy, najlepiej grubości ołówka, bez części z kwiatem tniemy na odcinki ok. 15 cm z dwoma międzywęźlami. Skośne cięcie wykonujemy 1 cm nad górnym węzłem, pod dolnym węzłem tniemy prosto. Narzędzie do cięcia powinno być czyste. Nie pozostawia się na pędzie zbyt wielu liści a te zbyt duże przycina, aby roślina nie traciła wilgoci. Dolne części sadzonek zanurzamy w ukorzeniaczu (nie jest to niezbędne). Umieszczamy je w mieszaninie piasku i torfu.

Budleja ukorzenia się dość szybko - po 2-3 tygodniach powinna mieć już pierwsze korzenie. Przez zimę młode sadzonki najlepiej przechowywać w zimnym inspekcie lub szklarni. Jeśli posadzimy je od razu na miejsce stałe, na zimę należy je zabezpieczyć.

Rozmnażanie budlei Dawida z nasion

Nasiona budlei wysiewa się w marcu do kuwet z przepuszczalną ziemią np. do wysiewów. Podłoże podlewamy lub zraszamy. Na wilgotne podłoże rozsypujemy nasiona i delikatnie je dociskamy lub przysypujemy bardzo cienką warstwą ziemi. Kuwetę przykrywamy folią, żeby zapewnić siewkom ciepło i wilgoć. Przechowujemy je na parapecie w pomieszczeniu i regularnie spryskujemy wodą. Po ok. 2 tygodniach powinny ukazać się młode siewki budlei. Wybieramy najsilniejsze i przesadzamy je do pojedynczych doniczek.

Warto dodać, że mając już budleję w ogrodzie, wokół krzewu można poszukać młodych siewek, ponieważ roślina ta łatwo rozsiewa się sama. Trzeba tylko być uważnym przy wiosennym plewieniu rabat. Miejsce, w którym zauważymy młodą budleję, można zaznaczyć patykiem i, gdy siewka trochę podrośnie, przenieść ją na miejsce docelowe.

Monika Chwała

Przeczytaj również:

Ogród przyjazny dla owadów
Stosując chemiczne środki ochrony roślin w celu zwalczania szkodników bardzo często nieświadomie niszczymy też inne owady, które są pożyteczne - zapylają kwiaty, tak jak np. pszczoły, czy też po prostu stanowią dodatkową atrakcję, jak motyle o barwnych skrzydłach. Dziś zatem podpowiadamy jak stworzyć w ogrodzie warunki sprzyjające bytowaniu owadów i jak nie zagrażać życiu owadów pożytecznych. Więcej...

Rośliny miododajne do ogrodu
Sadząc rośliny miododajne stworzymy w ogrodzie mikroklimat sprzyjający pożytecznym owadom. Korzyść będzie obopólna. Owady będą miały stałe źródło nektaru i pyłku, a my niezwykłe wrażenia estetyczne wywołane przez odwiedzające nasz ogród motyle, pszczoły i trzmiele, nie wspominając już o całej ferii barw i zapachów jakie z sobą niosą rośliny miododajne. Więcej...

Hortensja bukietowa (Hydrangea paniculata)
Hortensja bukietowa jest nadającym się do większości ogrodów krzewem ozdobnym o przepięknych stożkowatych kwiatostanach, najczęściej barwy białej lub w odcieniach różu, zdobiących roślinę od lata do jesieni. Aby bujnie i długo kwitła należy jej zapewnić odpowiednie warunki siedliskowe oraz właściwą pielęgnację, w tym cięcie. Oto sekrety pięknie kwitnących hortensji bukietowych. Więcej...

Opracowano na podstawie: Mieczysław Czekalski, Liściaste krzewy ozdobne, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Poznań 2005, s. 43-45; Joanna Filipczak, Katalog roślin - drzewa, krzewy, byliny, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa 2011, s. 115-16.